مطالعه تحلیلی رفتار هیسترزیس ستونهای با قید افقی تحت بارهای رفت و برگشتی
بهرخ حسینی‌هاشمی، الله‌رضا مرادی گروسی
در اکثر ساختمانهای اسکلت فولادی در ایران به دلیل عدم وجود ستونهای با مقاطع مناسب، از ستونهای با قید افقی، استفاده می‌شود؛ لیکن در آیین‌نامه‌ها برای طراحی لرزه‌ای آنها اطلاعات کافی درباره رفتار این نوع مقاطع وجود ندارد. در این تحقیق با استفاده از تحلیلهای استاتیکی غیرخطی، رفتار غیرخطی این نوع ستونها بررسی شده است. بدین منظور با استفاده از ANSYS، رفتار کمانشی و هیسترزیس این نوع ستونها با توجه به تأثیر فاصله قیدها و ضخامت آنها در فواصل ۳۰، ۴۰ و ۵۰ و ضخامتهای ۸/۰، ۱ و ۲/۱ سانتیمتر تحلیل شده‌است، علاوه برآن، تأثیر فاصله قیدها به همراه اثر اجرای نادرست این قیدها در عملکرد زلزله‌های گذشته با حالت تحلیل رایانه‌ای مقایسه و با بهره‌گیری از فرمول‌های آیین‌نامه‌ای و نتایج حاصل از رفتار لرزه‌ای این ستونها، تأثیر فاصله و ضخامت قیدها بررسی گردیده است.
بررسی وضعیت خطرپذیری لرزه‌ای شهر تهران
کامبد امینی‌حسینی، محمدکاظم جعفری
رشد ناهماهنگ و غیر اصولی شهر تهران بویژه طی چند دهه اخیر، به افزایش آسیب‌پذیری آن در برابر زلزله‌ای شدید منجر گردیده است. به منظور کاهش صدمات و تلفات ناشی از زلزله در تهران، لازم است خطرپذیری لرزه‌ای این شهر بررسی گردد تا بر اساس آن بتوان نسبت به انجام مطالعات تکمیلی و کارهای اجرایی اقدام نمود. در این مقاله، ضمن مرور و مقایسه اجمالی مطالعاتی که در رابطه با موضوعات مرتبط با خطرپذیری لرزه‌ای شهر تهران از دیدگاههای مختلف (برآورد خطر زلزله، مطالعات ژئوتکنیک لرزه‌ای، برآورد آسیب‌پذیری مستحدثات و وضعیت مدیریت خطرپذیری) انجام شده است، وضعیت موجود در هر بخش بررسی و تحلیل شده و پیشنهادهایی نیز برای انجام مطالعات تکمیلی در بخشهای مرتبط ارائه گردیده است.
بررسی خواص غیرخطی در ساختگاههای زلزله چنگوره- آوج و تعیین پارامترهای دینامیکی ساختگاه با استفاده از تحلیل بازگشتی
محمدرضا قائمقامیان، علیرضا نوجوان
در این مقاله خواص غیرخطی در ساختگاههای زلزله چنگوره – آوج با محاسبه تابع بزرگنمایی ساختگاه و محاسبه تغییرات فرکانس غالب آن بررسی شده‌است . با توجه به رفتار غیرخطی خاک در شتابهای زیاد، ساختگاههایی که در این زلزله شتاب زیادی را تجربه نموده‌اند، بررسی گردیده‌اند. بدین منظور در ایستگاههای آوج، آبگرم، چنگوره، رزن، شیرین‌سو، درسچین و کبودرآهنگ که PGA از ۹۰cm/s2 بیشتر بوده و رفتار غیرخطی در آنها محتمل است، بررسی و تابع بزرگنمایی آنها برای قسمت اصلی و انتهایی زلزله اصلی قسمت اصلی پس‌لرزه‌ها محاسبه و با هم مقایسه شده‌است. ازمیان این ساختگاهها، چهارساختگاه آوج، آبگرم، کبودرآهنگ و شیرین‌سو رفتار غیرخطی از خود نشان دادند که خواص دینامیکی خاک در این ساختگاهها با استفاده از تحلیل بازگشتی ارزیابی شده‌است.
گسل رازک و عوارض ریخت زمین‌ساختی مرتبط با آن
خالد حسامی، هادی طبسی
گسلهای امتدادلغز شمالی- جنوبی در پی سنگ زاگرس از آثار و بقایای کوهزایی پان آفریکن است که در نتیجه کوهزایی زاگرس از حوالی کرتاسه پایانی مجدداً شروع به فعالیت نموده و راستای عمومی زاگرس (شمال‌غرب- جنوب‌شرق) را قطع کرده‌اند. گسل رازک با راستای عمومی شمالی- جنوبی یکی از مهمترین گسلهای امتدادلغز پی‌سنگی در زاگرس می‌باشد که از مدتها پیش شناسایی شده و مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته‌است. مشاهده افراز گسلی (Fault Scarp) و آبراهه‌های جابه‌جا شده در طول بخش جنوبی گسل رازک مبیـّن آن است که سازوکار غالب در طول این گسل از نوع امتدادلغز راستگرد با یک مؤلفه شیب لغز عادی می‌باشد. اگرچه نمی‌توان به‌درستی رویداد زمین‌لرزه‌ای را به فعالیت این گسل نسبت داد، شواهد ریخت‌شناختی بر فعالیت این گسل دلالت دارد.
بررسی زلزله‌شناسی و زلزله‌شناسی مهندسی زمین‌لرزه ۶/۹/۸۴ جزیره قشم (خلیج فارس) با بزرگای ۶ = Mw
دکتر مهدی زارع
زمین‌لرزه‌ای با بزرگای ۶٫۰ = Mwدر ساعت ۱۳:۵۲:۰۰ (به وقت محلی) روز ۶ آذر ۱۳۸۴ در ناحیه مرکزی جزیره قشم به وقوع پیوست. این زمین‌لرزه موجب کشته شدن هشت نفر و مجروح گردیدن حدود ۵۰ نفر شد. زمین‌لرزه مذکور بر روی یک روند ساختاری با راستای شمال‌شرق- جنوب‌غرب و با سازوکار فشاری رخ داد. در این مقاله با مطالعه ده نگاشت شتابنگاری ثبت‌شده در شبکه ملی شتابنگاری کشور، ویژگیهای زلزله‌شناختی و زلزله‌شناسی مهندسی این زمین‌لرزه بررسی شده‌است.
زلزله قشم با بیشینه شتاب افقی حدود ۰٫۳۳ g در ایستگاه شتابنگاری سوزا در فاصله کانونی ۳۰ کیلومتر ثبت شد. نگاشتهای شتابنگاری این زمین‌لرزه در فاصله‌های کانونی ۳۰ تا ۱۲۰ کیلومتری ثبت شده‌اند. ژرفای کانونی زلزله با توجه به شتابنگاشتهای ثبت‌شده در ایستگاههای شتابنگاری قشم و سوزا حدود ۱۶ کیلومتر (۵± کیلومتر) برآورد گردید. بررسی بیشینه شتاب نشانه بالاتر بودن مقدارهای بیشینه شتاب در مؤلفه موازی گسل (شمال‌شرق- جنوب‌غرب) نسبت به مؤلفه عمود بر گسل بویژه در نزدیکترین نگاشتها به کانون زمین‌لرزه است. از سوی دیگر، با بررسی دوام جنبش زمین بیشتر بودن نسبی دوام جنبش بر روی مؤلفه قائم و افزایش میزان آن روی هر دو مؤلفه- با دور شدن از کانون زمین‌لرزه مشخص می‌شود. با توجه به وضعیت زمین‌ساختی منطقه می‌توان صفحه گسل با شیب به سوی شمال‌غرب را به‌عنوان صفحه گسل مسبب معرفی نمود.
