پژوهشنامه پاییز و زمستان ۹۳

در این پژوهش آنالیز تقاطع سطح برای بررسی وابستگی مکانی و زمانی زلزله ها در سری های زمانی و مکانی استفاده شده است. در این مقاله فرکانس متوسط تقاطع با شیب مثبت برای داده های اصلی و ُبرخورده در زلزله های ایران و کالیفرنیا در سریهای زمانی و مکانی محاسبه شده است. آنالیز این دو منطقه تفاوتهای مشخصی را بین داده های اصلی و داده های ُبرخورده نشان می دهد. با معرفی کمیت تغییرات نسبی تعداد کل تقاطع با شیب مثبت را برای زلزله های ایران و کالیفرنیا محاسبه نموده و نتایج نشان داده که در ایران زلزله های کوچک همبستگی بیشتری نسبت به زلزله های کالیفرنیا دارند درحالیکه این همبستگی در زلزله های بزرگ برخلاف زلزله های کوچک است. به عبارت دیگر همبستگی آماری زلزله ها نشان می دهد زلزله ها از یکدیگر اثر می پذیرند و موجب تحریک یکدیگر می شوند.

محمدعلی گودرزی، استادیار، پژوهشکده مهندسی سازه، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله

در این مقاله بررسی رفتار لرزه ای سقف شناور تک لایه (single deck floating roof storage tank) مخازن ذخیره مایع مد نظر قرار گرفته است. در ابتدا نحوه خرابی های احتمالی در این نوع سقف های شناور مرور و جمع بندی تجربیات زلزله های قبلی در این زمینه ارائه شده است. سپس اثرات کمی مدهای حرکتی سیال بر میزان تنش های لرزه ای مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. درنهایت، روند طراحی این نوع سقف ها در مقابل بارهای لرزه ای ارائه شده است. در روند طراحی لرزه ای ارائه شده اثر مدهای حرکتی سیال به صورت جداگانه لحاظ شده و درنهایت با یکدیگر ترکیب می گردد.

یکی از چالش های پیش رو در زمینه تحلیل دینامیکی سازه ها در سطح فروریزش انتخاب رکورد مناسب برای تحلیل تاریخچه زمانی سازه است. برای این منظور زمین لرزه انتخابی باید از زمین لرزه مورد استفاده در طراحی اولیه سازه شدیدتر باشد. انتظار می رود زمین لرزهای که موجب فروریزش ساختمانهای مدرن) سازه هایی که به دلیل نوع طراحی، دوره تناوب اصلی آنها قبل از فروریزش افزایش می یابد) میگردد، دارای بزرگای زیاد و حرکتهای شدید و ناگهانی باشد. تحقیقات اخیر نشان داده است که حرکتهای شدید زمین موجب ایجاد بیشینه مقدار در دوره تناوب های بلند شکل طیف (spectral shape) خواهد شد. یکی از روشهای موجود جهت محاسبه اثر شکل طیف، انتخاب یک مجموعه زمین لرزه بر اساس دوره تناوب اصلی ساختمان و مشخصات تحلیل خطر ساختگاه است. استفاده از این روش با چالش هایی همچون نیاز به انتخاب مجموعه های خاصی از زمین لرزه برای هر ساختمان رو به رو است. در این مقاله تلاش شده علاوه بر معرفی روش های موجود جهت اعمال اثر شکل طیف بر روی نتایج ظرفیت فروریزش، با ارائه مثال هایی ضمن مقایسه روش های مختلف مناسبترین روش معرفی گردد.

متن کامل

ستون های دوبل در کشور ایران به طور وسیعی مورد استفاده قرار می گیرد. زمان استفاده از این ستون ها در قاب های خمشی، اتصال تیر به ستون از طریق ورق های پوششی ستون صورت می گیرد. به دلیل مشکلات اجرایی، ورق های مزبور تنها از طریق لبه های کناری به مقاطع ستون جوش می شوند و در اثر نیروهای وارده از تیر به ورق پوششی، ورق مزبور کمانش پیدا کرده و صلبیت اتصال به شدت کاهش می یابد. در این مقاله، سعی شده تا با بررسی رفتار اتصالات گیردار متداول، رفتار نامناسب این نوع اتصالات تا حدودی روشن شود. اتصال موردنظر از روش اجزای محدود و توسط نرم افزار V6.10 Abaqus تحلیل گردیده است. پس از تحلیل اتصال مشخص گردید که این نوع اتصال علیرغم داشتن جزئیات یک اتصال صلب دارای صلبیت، مقاومت و شکل پذیری بسیار پایینی بوده و استفاده از آن به عنوان یک سیستم سازه ای مستقل ممکن است منجر به خرابی های جبران ناپذیری در سازه شود. در نتیجه، درصورتیکه بنا به دلایل مختلف، از ستون های دوبل استفاده شود، باید با استفاده از روشی مناسب مانع از دوران ورق پوششی ستون شد. روش استفاده شده یا باید نتیجۀ تحقیقات معتبر موجود باشد و یا با استفاده از روشی مناسب مورد بررسی قرار گیرد.

زمین لرزه های دوگانه ۲۱ مرداد ماه ۱۳۹۱ اهر- ورزقان همراه با پس لرزه های متعددی بود که تا مدت زمان نسبتاً طولانی ادامه داشته اند. شهر ورزقان در استان آذربایجان شرقی به عنوان نزدیکترین شهر به مرکز زلزله با آسیبهای سازه ای قابل توجه مواجه شد. خسارات وارده به ساختمان ها به ویژه به سازه های تازه تأسیس که بر اساس آیین نامه های روز طراحی شده اند، نشانگر ضرورت بررسی آسیب پذیری لرزه ای ساختمان های موجود است. در این پژوهش به صورت موردی آسیب پذیری لرزه ای ساختمان دانشگاه آزاد اسلامی شهر ورزقان که طراحی آن بر اساس نقشه ها و مدارک موجود در سال ۱۳۸۷ انجام گرفته به کمک تحلیل های ستاتیکی خطی و استاتیکی و دینامیکی غیرخطی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. برای تحلیل دینامیکی غیرخطی سازه مورد بررسی از نرم افزار ۱۴ SAP2000.V. شتابنگاشت های موجود در ایستگاه ورزقان استفاده شده است. به عنوان معیار آسیب، از معیار جابه جایی مندرج در استاندارد ۲۸۰۰ استفاده گردیده است. با استفاده از اطلاعات به دست آمده از تحلیل های انجام شده میتوان گفت اجزای سازه ای طی زلزله اول و دوم سطح عملکرد ایمنی جانی را تحت سطح خطر یک جوابگو بوده ولی اجزای غیرسازه ای نظیر دیوارهای جداکننده و نمای ساختمان عملکرد مناسبی در طی دو زلزله از خود نشان نداده اند.

توسعه یک روش ساده برای انتخاب شتاب نگاشت زلزله جهت برآورد خطر فروریزش سازه ها

اپسیلون به عنوان شاخصی از تأثیر شکل طیف، تأثیر قابل ملاحظه ای در برآورد خطر فروریزش سازه ها دارد . دو روش برای محاسبه این شاخص وجود دارد. یک روش مستقیم که ابتدا یک اپسیلون هدف با یک سطح خطر مخصوص از روش تفکیک لرزه ای خطر به دست میآید و سپس زمین لرزه هایی که مقدار اپسیلون آنها به اپسیلون هدف نزدیکتر است، انتخاب می شوند. چالش اصلی در این روش پیدا کردن مجموعه شتابنگاشت های مختلف برای هر سطح خطر برای محاسبه میانگین سالیانه فروریزش سازه هاست. اما در روش ساده دوم، یک مجموعه کلی از شتابنگاشت ها بدون در نظرگرفتن مقدار اپسیلون آنها، برای محاسبه ظرفیت شکنندگی فروریزش سازه ها ارائه میشود. چالش اصلی در این روش ضرورت تحلیل سازه با مجموعه بزرگی از شتابنگاشت هاست که مسئله ای وقت گیر می باشد. در این پژوهش این شاخص به صورت تابعی از ویژگیهای رفتاری سازه ها و سطوح خطر مختلف ارائه شده است. در این روش با ارائه یک بازه مؤثر برای مقادیر اپسیلون، میتوان خطر فروریزش سازه ها را فقط برای مجموعه ای از شتابنگاشت ها که اپسیلون آنها در این بازه قرار میگیرد، محاسبه کرد. در واقع با این روش تنها تعداد محدودی از شتابنگاشت ها که حدود اپسیلون آنها بین بازه فوق می باشد وارد تحلیل دینامیکی سازه ها می شوند و مانند دو روش پیشین نیاز به یک مجموعه رکورد با اپسیلون های مختلف نیست.