چهارمین تمرین سراسری زلزله وایمنی سال ۱۳۹۱

با توجه به لرزه خیزی ایران و آسیب پذیری کودکان به عنوان آینده سازان و سرمایه های انسانی کشور در برابر سوانح طبیعی به ویژه زلزله، آموزش این قشر از جامعه لازم و ضروری است. بخش آموزش همگانی پژوهشگاه از ابتدای تأسیس به امر آموزش کودکان و نوجوانان همت گماشته است و در این راه از ابزارها و روشهای متنوع چون تهیه نوار شعر و قصه زلزله و ایمنی، بروشور، فیلم آموزشی، دستورالعمل، کتاب و… بهره جسته است. از جمله روشهای آموزشی برگزاری تمرین زلزله و ایمنی در مهدهای کودک است. این تمرین از سال ۱۳۷۹ با سه مهدکودک آموزش و پرورش شهر تهران آغاز شد. به دنبال آن در سالهای۸۰ و۸۵ تفاهم نامه ای ما بین پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی ومهندسی زلزله و دفتر امور کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی کل کشور منعقد گردید که طی آن تا سال ۱۳۸۶ هفت دوره تمرین در مهدهای کودک تحت پوشش سازمان بهزیستی اجرا گردید.این تمرین در سال ۱۳۸۷به مهدهای کودک ۱۰ استان و در سال ۱۳۸۸به مهدهای سراسر کشور گسترش یافته است.این تمرین همه ساله در اردیبهشت ماه برگزار می شود و تا کنون سه دوره تمرین به صور ت سراسری درمهدهای کشور برگزار شده است.

تمرین در دو برنامه کاملا مجزا انجام می‌شود:

1. اجرای برنامه در مهدهای کـودک: این برنامه با هدف آموزش تمرین پناه گیری به کودکان هنگام وقوع زلزله وآموزش مربیان جهت هدایت و نگهداری از کودکان بعد از زلـزله تا زمان تحویل به اولیاء آنها صورت می گیرد.
2. اجرای برنامه در پارکها: در این برنامه مجموعه ای از مهدهای کـودک نمونه هر شهر یا استان در یکی از پارکها اقدام به انجام برنامه های ویژه برای ترویج فرهنگ ایمنی می نمایند. این بـرنامه ها شامل راهپیمایی کـودکان، اجـرای نمایش، سرود، بـرگزاری نمایشگاه های جانبی و … می باشد.

مواد و تولیدات آموزشی در راستای برگزاری تمرین زلزله و ایمنی

کتاب راهنمای تدریس مفهوم زلزله و ایمنی

کتاب راهنمای تدریس مفهوم زلزله و ایمنی ویژه مربیان مهدهای کودک نوشته شده است و با ارائه روشهای کاربردی در مورد زلزله و ایمنی امر آموزش را تسهیل می نماید. این کتاب در سال ۸۶ به زبان انگلیسی نیز ترجمه و توسط پژوهشگاه منتشر شده است.

نوار شعر و قصه زلزله و ایمنی

از آنجایی که یکی از بهترین روشهای آموزش کودکان از طریق تلفیق شعر، موسیقی و داستان است، با این رویکرد مطالب مربوط به ایمنی و انجام عکس العمل های مناسب در قالب یک نوار موسیقی با اشعاری کودکانه برای کودکان تدوین شد. در این نوار علاوه بر شعر، قصه ای ساده نیز در مورد ساختمان و لایه های درونی زمین با مفاهیمی عینی و ملموس برای کودکان بیان شده است.

دستورالعمل

به منظور اجرای هماهنگی تمرین مهدهای کودک هر ساله دستورالعمل اجرایی توسط پژوهشگاه تهیه، چاپ و به تمام مهدها ارسال می گردد. در این دستورالعمل فعالیت های لازم برای اجرای تمرین زلزله و ایمنی و دیگر مطالب آموزشی آورده شده است. با کمک این دستورالعمل مربیان و اولیاء مهد می توانند نحوه اجرای تمرین را فرا گیرند.

فعالیت های انجام شده در راستای برگزاری تمرین زلزله وایمنی

• اجرای ازمایشی طرح شبکه ای آموزش زلزله و ایمنی در مهدهای شمال تهران در سال ۸۵ و۸۶
  همزمان با هفتمین اجرای تمرین،۲۰مهد از مهدهای شمال تهران با تشکیل یک شبکه ارتباطی و با شرکت در جلسات توجیهی و آموزشی و همچنین استفاده از دستور العمل مشخص نحوه آمادگی در برابر زلزله در سه مرحله قبل (شامل ایمن سازی غیر سازه ای مهد، تجهیز مهد به لوازم و تجهیزات ایمنی) هنگام( نحوه عملکرد و پناه گیری صحیح) و بعد از وقوع زلزله( نحوه ایجاد آرامشو مراقبت از کودکان) فراگرفتند. در این شبکه ارتباطی مهدها با یکدیگر ارتباط دارند. و علاوه بر کودکان و والدینشان نیز آموزش های لازم در مورد ایمنی در برابر زلزله را فرا می گیرند.
• ارسال۵۰۰۰ جلد کتاب راهنمای تدریس مفهوم زلزله واینی ویژه مربیان به ده استان کشور( تهران، قم،کرمانشاه، کرمان ،همدان ، اذربایجان شرقی، آذر بایجان غربی،قزوین، سمنان ولرستان) همزمان با تمرین هشتم
• برگزاری دوره آموزشی برای کار شناس مسئولان ده استان کشور در تاریخ ۲۰/۱۲/۸۶
• برگزاری جلسات توجیهی وآموزشی برای مدیران ومربیان مهدهای شمیرانات، ری وتهران درزمستان ۸۷
• لازم الاجرابودن تمرین زلزله وایمنی در همه مهدها در اردیبهشت ماه هر سال بر اساس ارسال بخشنامه از طرف سازمان بهزیستی
• اعزام کارشناس امور کودکان از طرف سازمان بهزیستی به منظور نظارت بر اجرای تمرین
• الزام مهد های کودک از طرف سازمان بهزیستی به تهیه گزارش از تمرین زلزله وایمنی به صورت فیلم، عکس و ارسال آن به پژوهشگاه

پیامهای ایمنی در برابر زلزله

• کشور عزیز ما یکی از نواحی لرزه خیز دنیاست. با رعایت نکات ایمنی همواره در برابر وقوع این پدیده طبیعی آماده باشیم؛
• زلزله بلا نیست، پدیده طبیعی است که بی توجهی و عدم آمادگی ما از آن بلا می سازد؛
• بیاموزیم که چگونه با زمین لرزه زندگی کنیم؛
• با رعایت نکات ایمنی، نتایج نامطلوب ناشی از وقوع زلزله را در جامعه کاهش دهیم؛
• ایمن سازی خانه در برابر وقوع زلزله نیاز به همکاری و آمادگی تمام افراد خانواده دارد؛
• سرعت عمل و پناهگیری مناسب به هنگام وقوع زلزله، ایمنی شما را افزایش می دهد؛
• به کودکان نحوه ایمن زیستن در مناطق زلزله خیز را بیاموزیم؛
• به ما نحوه ایمن زیستن در مناطق زلزله خیز را بیاموزید؛
• کودکان خود را پیش از وقوع زلزله با اماکن مناسب و نحوه صحیح پناه گیری هنگام وقوع زلزله آشنا کنیم؛
• افراد خانواده خود را تشویق کنید تا نکات ایمنی در برابر وقوع زلزله را مورد توجه و عمل قرار دهند؛
• آیا خانه هایمان در برابر زلزله مقاوم هستند؟
• هنگام وقوع زلزله از پنجره ها و قفسه های بلند دور شوید؛
• هنگام وقوع زلزله زیر میز بروید و پایه های آن را محکم بگیرید؛
• محل استراحت و نشستن خود را جایی دور از پنجره و لوازم قابل سقوط قرار دهید؛
• ساختمان مقاوم، ایمنی شما را در برابر وقوع زلزله افزایش می دهد؛
• ما کودکان در ساخت و ساز خانه هایمان نقشی نداشته ایم اما در زمان زلزله بیشتر از بزرگترها در اثر خرابی خانه هایمان آسیب می بینیم.

نمونه ای از تصاویر اجرای تمرین سراسری زلزله و ایمنی در سالهای گذشته