آزمایش کالیبره کردن نسبی حسگرهای سرعت سنج CMG-6TD بر روی میز لرزان با استفاده از نرم‌افزار SCREAM
محمد داودی، مصطفی میرجلیلی
در پروژه‌های اندازه‌گیری ارتعاشات درجا، کالیبره بودن دستگاههای ثبت ارتعاشات اهمیت خاصی دارد. در حال حاضر، ۲۵ دستگاه لرزه‌نگار CMG-6TD موجود در پژوهشگاه به دلیل ویژگیهای خاص خود با تناوب بیشتری در طرحهای مختلف استفاده شده‌اند. با توجه به آنکه گذشت زمان می-تواند ضرایب خروجی دیجیتال دستگاهی را در هرکدام از لرزه‌نگارهای مذکور نسبت به مقادیر ارائه شده توسط کارخانه سازنده تغییر دهد، لازم است دستگاههای مذکور برای استفاده در پروژه‌های آتی با یکی از روشهای ممکن مانند کنترل مجدد توسط کارخانه سازنده، استفاده از دستگاه میز لرزان و استفاده از نرم افزار SCREAM کالیبره گردد. در مقاله حاضر، ضمن بررسی نتایج کالیبره کردن نسبی شش دستگاه CMG-6TD که بر روی میز لرزان پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله در محدوده فرکانسی ۲/۰ تا ۳۰ هرتز و به ترتیب در محدوده تغییرمکانهای ۵ الی ۰۰۵/۰ میلیمتر صورت گرفته، نتایج حاصل از تصحیح ضریب خروجی دیجیتال ۱۵ دستگاه دیگر لرزه‌نگار با استفاده از نرم‌افزار SCREAM ارائه شده است. بدین منظور، ابتدا نحوه انجام آزمایش کالیبـره نمودن شش دستـگاه سرعت‌سنج و پنـج حسـگر شتـاب سنج، به منظور تعیین محدوده کاربرد حسگرها از نظر دامنه و محتوای فرکانسی ارتعاشات میز لرزان در فرکانس‌های ارتعاشی پایین‌تر از ۳۰ هرتز و مقایسه نسبی دامنه و محتوای فرکانسی ثبت شده با آنها شرح داده شده است. نتایج به دست آمده، علاوه بر مشخـص نمـودن محدوده کاربـرد سرعت سنجهای CMG-6TD تا حداکثر مقدار mm/s 8/3± ، مقادیر ضرایب خروجی دیجیتال کلیه دستگاههای مذکور را برای استفاده در پروژه‌های آتی ارائه می‌دهد. بر اساس این نتایج، اختلاف نسبی در دامنه طیف فوریه حسگرهای مختلف به ۵/۵% محدود می‌شود؛ در حالی که هیچ اختلافی در محتوای فرکانسی نگاشتها وجود ندارد.
مقایسه دیوار آجری کلافدار مطابق استاندارد ۲۸۰۰ با میانقاب
یکی از مهمترین روشهای پیشنهادی استاندارد ۲۸۰۰ برای مقاوم‌سازی ساختمانهای آجری، لزوم ارزیابی یا تقویت آنها بر اساس یک سطح عملکرد خاص و برای نیروی برشی مشخص است. وجود کلاف در دور دیوار این گونه ساختمانها ممکن است این فرض را مطرح سازد که، می‌توان آنها را میانقاب فرض و برای ارزیابی از فرمول‌های میانقاب استفاده نمود. در تحقیق حاضر صحت این فرض مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا، چندین دیوار کلاف‌بندی شده، با مشخصات قاب و میانقاب متنوع، اما مطابق با آیین‌نامه ۲۸۰۰، مورد بررسی قرار گرفته اند. در هر حالت نیروهای وارد از میانقاب به کلافها محاسبه و ظرفیت برشی و خمشی آنها مقایسه گردیده است. نتایج نشان داد که دیوار کلاف‌بندی شده را نمی‌توان میانقاب فرض نمود و برای محاسبه مقاومت این دیوارها باید از فرمول‌های دیگری استفاده کرد که در این تحقیق ذکر شده‌اند.
تجزیه شتابنگاشت زلزله با استفاده از تبدیل گسسته موجکی
علی حیدری، سجاد رحمانی
تبدیل گسسته موجکی یکی از انواع روشهای تبدیل موجکی است. در این روش، موج اصلی به دو موج که یکی شامل فرکانس‌های بالا و دیگری شامل فرکانس‌های پایین است، تجزیه می‌شود. با استفاده از فیلترهای پایین‌گذر، می‌توان فرکانس‌های بالای موج را حذف نمود و تقریبی از آن را به دست آورد. همچنین با استفاده از فیلتر بالا‌‌گذر، می‌توان فرکانس‌های پایین موج را حذف کرد و جزئیات موج را به دست آورد. با تأثیر همزمان این دو فیلتر بر موج، می‌توان آن را به دو قسمت با فرکانس‌های بالا و پایین تجزیه کرد. در این مقاله با استفاده از تبدیل گسسته موجکی، شتابنگاشت زلزله‌های متعددی در چندین مرحله تجزیه شده است. در هر مرحله از تجزیه، موج قبلی، به دو موج تجزیه شده است. این کار را می‌توان به دفعات متعدد انجام داد و در هر مرحله، تعداد نقاط شتابنگاشت زلزله را کاهش داد. این روش قابل برگشت است و با استفاده از مقادیر تجزیه شده، می‌توان موج اصلی را بازسازی کرد. خطای بازسازی در این روش بسیار ناچیز است.
مطالعه آسیب‌پذیری تجهیزات غیرسازه‌ای بلوکی‌شکل در برابر دوران در زمان زلزله
افشین کلانتری، ولی شهبازی
با توجه به اهمیت تجهیزات غیرسازه‌ای و نقش آنها درعملکرد ساختمانها ، پایداری لرزه‌ای آنها از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مقاله، آسیب‌پذیری تجهیزات غیرسازه‌ای بر اثر حرکت گهواره‌ای با کمک رسم منحنی‌های شکنندگی بررسی شده است. فرض شده که بلوک تجهیزات، صلب و میزان اصطکاک بین این تجهیزات و سطح زیرین به اندازه‌ای است که هیچ‌گونه لغزشی صورت نمی‌گیرد. آسیب‌پذیری تجهیزات غیرسازه‌ای بلوکی‌شکل تحت اثر زلزله‌های مختلف به صورت احتمالاتی بررسی شده است. بدین منظور، ۸۰ نگاشت از زلزله‌های مختلف به بلوک مورد نظر به عنوان تحریک لرزه‌ای ورودی اعمال شده‌اند. نگاشتهای مذکور به بیشینه شتابهای مختلف بین
g 1/5-0/05مقیاس و در هر مقیاس برای هر نگاشت، تاریخچه پاسخ لرزه‌ای بلوک محاسبه گردیده است. در نهایت، با توجه به مقادیر پاسخهای به دست آمده، با استفاده از روشهای احتمالاتی، منحنی‌های آسیب‌پذیری برای تجهیزات بلوکی‌شکل با مشخصات مختلف به دست آمده‌‌اند و تأثیر پارامترهای ابعادی مختلف بلوک بر منحنی‌های به دست آمده مورد ارزیابی کلی قرار گرفته‌اند.
