معرفی دستورالعمل ملی برای بهسازی لرزه ای ساختمانهای موجود
بهرخ حسینی هاشمی
در این مقاله ضمن تأکید بر لزوم تدوین دستورالعملی ملی برای بهسازی لرزه ای ساختمانهای موجود، ویژگیهای دستورالعمل مذکور ارائه شده است. در این راستا، فلسفه طراحی بر اساس عملکرد به عنوان چهارچوب کلی دستورالعمل برگزیده شده است. طراحی بهسازی بر اساس این فلسفه و فراهم بودن ابزارهای کنترل ساختمان در سطوح مختلف عملکرد، این امکان را برای مهندس بهساز فراهم می نماید که ساختمان موجود را در مقابل هر سطح خطر انتخابی و برای هر سطح عملکرد موردنظر کنترل و در صورت نیاز بهسازی نماید.
عدم انطباق شرایط فنی ساختمانهای موجود که نیاز به بهسازی دارند با ضوابطی که در آیین نامه‌های موجود برای طراحی یک ساختمان جدید وجود دارد، مانع از استفاده فلسفه این آیین نامه‌ها برای ارزیابی و طراحی بهسازی ساختمان موجود می گردد. علاوه بر آن، در آیین نامه‌های طراحی موجود ابزار لازم برای ارزیابی ساختمان برای هر سطح عملکرد انتخابی فراهم نشده است.
در دستورالعمل به صورت جامع به بیان اصول اولیه، ملزومات بهسازی و روشهای تحلیلی برای ارزیابی لرزه ای پرداخته شده است. علاوه بر آن، ابزارهای لازم برای ارزیابی کلیه ساختمانها با هر نوع مصالح اعم از فولادی، بتنی و مصالح بنایی برای هر سطح عملکرد داده شده است. راهکارهای پیشنهادی برای بهسازی با توجه به نتایج ارزیابی وضع موجود و معیارهای پذیرش اجزا در دستورالعمل بیان شده است. ضوابط لازم برای ارزیابی اجزای غیرسازه ای نیز در دستورالعمل آمده است.
در مقاله حاضر مطالب کلیدی دستورالعمل تشریح و علاوه بر آن، برای سهولت استفاده از آن، مراحل مختلف بهسازی لرزه ای نیز مرحله به مرحله تشریح گردیده است.
متن کامل
بررسی قابهای مهاربندی شده واگرای متشکل از تیر پیوند لانه زنبوری
شاهرخ مالک، نغمه تفضلی
در این مقاله، رفتار قابهای مهاربندی شده متشکل از مهاربندی با تاشه واگرا و تیر پیوند لانه زنبوری، که در دهه اخیر به طور گسترده در کشور مورد استفاده قرار گرفته، ارائه گردیده است. نمونه‌هایی از قابهای مهاربندی شده دارای تیر پیوند لانه زنبوری با الگوی برش مطابق ضمیمه الف، مبحث دهم، مقررات ملی ساختمانی ایران [۱]، پس از مدلسازی، تحت اثر بارهای یک طرفه مورد تحلیل غیرخطی قرار گرفت. با توجه به استفاده از شعاع قوس حداقل پیشنهادی مطابق ضمیمه مذکور (مقررات ملی ساختمانی ایران در مدلهای مورد مطالعه) نشان داده شده است که ظرفیت باربری جانبی قاب از طریق کمانش جانبی- پیچشی جان تیر پیوند کنترل می گردد. نمونه‌های تحلیل شده تیر پیوند، با تقویت موضعی در محل اتصال اعضای مهاری و همچنین با ورقهای پرکننده سوراخهای تیر لانه زنبوری مورد مطالعه قرار گرفته و نشان داده شده است که در مورد قابهای موجود ساخته شده با تیر پیوند لانه زنبوری با استفاده از ورقهای پرکننده جان و تبدیل جان دارای سوراخ به جان توپر با ورقهای تقویت عرضی جان مطابق ملزومات طراحی تیرهای پیوند برشی، می توان ظرفیت باربری و شکل پذیری سیستم را در مقابل بار جانبی به میزان قابل ملاحظه ای افزایش داد و به منظور ارتقاء رفتار لرزه ای و ایمن سازی این گونه سازه‌ها از این روش استفاده نمود.
متن کامل
رفتار رسهای مخلوط متراکم در هسته سدهای خاکی تحت بارگذاریهای استاتیکی و تناوبی
علی شفیعی، محمدکاظم جعفری
امروزه به طور گسترده ای از رسهای مخلوط متراکم به عنوان هسته سدهای خاکی استفاده می شود. در صورت عدم امکان دسترسی به مصالح مناسب رسی و رسهای مخلوط، یکی از روشهای بهبود کیفیت مصالح رسی که در سد خاکی کرخه نیز از آن استفاده شد، مخلوط کردن آن با مصالح دانه ای و ساختن رسهای مخلوط به شکل مصنوعی است. نتایج آزمایشهای سه محوری تناوبی بر روی رسهای مخلوط مورد استفاده در هسته سد کرخه نشان داد که فشار آب منفذی بیشتری در بارگذاریهای تناوبی در رسهای مخلوط در مقایسه با رس خالص ایجاد می گردد. نکته مهم در ارزیابی نتایج آزمایشه این بود که فرض تقویت مشخصات خاک با افزایش مصالح دانه ای در مورد خاکهای مخلوط از نوع مصالح مورد استفاده در هسته سد کرخه بویژه در بارگذاریهای تناوبی، باید مورد تردید جدی واقع گردد. متعاقباً با انجام آزمایشهای استاتیکی و تناوبی جامعی، انواع تأثیرات دانه‌ها بر تغییرات فشار آب منفذی در مخلوطهای رس- شن و رس- ماسه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این آزمایشها مشخص ساخت که افزایش حجم و سطح دانه‌ها سبب تولید فشار آب منفذی بیشتری در رسهای مخلوط می گردد، ضمن اینکه حضور دانه‌ها در یک محیط چسبنده سبب ایجاد ساختاری غیرهمگن از لحاظ تنش مؤثر و تغییرشکل در بخش رسی نمونه می گردد که این مسأله نیز بر تغییرات فشار آب منفذی تأثیرگذار خواهد بود.
متن کامل
بررسی مقدماتی لغزش ۲۷ مرداد ۱۳۸۱ جاده لشکرک به فشم
محمدرضا مهدویفر، سیدامید روانفر، معصومه رخشنده
در ساعت ۱۶ روز یکشنبه ۲۷ مردادماه سال ۱۳۸۱ بخشی از ارتفاعات مشرف بر جاده لشکرک به فشم (واقع در کیلومتر ۹٫۳ جاده مزبور) به مختصات طول جغرافیایی ۵۱°۳۱/۷۹۶ و عرض جغرافیایی ۳۵°۵۳/۱۲۵ شروع به حرکت به سمت پایین نمود که موجب انسداد جاده به مدت ۲۴ ساعت و تخریب شش واحد مسکونی و تجاری گردید. لغزش مذکور از نوع چرخشی- واریزه ای به طول متوسط ۱۰۰ و عرض متوسط ۲۰۰ متر می باشد. علل این لغزش را می توان به دو دسته عوامل مستعدکننده و تحریک کننده تقسیم نمود. علل مستعدکننده شامل لیتولوژی سست، بالا بودن سطح آب زیرزمینی و وجود لایه سیلتی- مارنی در زیر مصالح حرکت کرده می باشند. عامل تحریک کننده و عمده این لغزش نیز باربرداری از پنجه لغزش ی ترانشه زنی می باشد که موجب برهم زندن تعادل دامنه گردیده است.
متن کامل
مطالعه مقدماتی سازوکار زمین‌لرزه اول تیرماه ۱۳۸۱ چنگوره با استفاده از نگاشت حوزه نزدیک ثبت شده در آوج
حسین حمزه لو
پارامترهای گسل زمین‌لرزه چنگوره با مطالعه شتابنگاشت ثبت شده در ایستگاه آوج برآورد گردیده است. بدین منظور مؤلفه SH در ایستگاه آوج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. از مقایسه بین طیف دامنه SH مشاهده و محاسبه شده، راستا، شیب و لغزش به ترتیب برابر با ۲۸۲، ۴۱ و ۸۸ درجه تخمین زده شده است. این مطالعه نشان داد که سازوکار این زمین‌لرزه معکوس می باشد. پارامترهای به دست آمده از یک ایستگاه با استفاده از نگاشت حوزه نزدیک آوج با سازوکار ارائه شده توسط USGS سازگار می باشد.
متن کامل
پژوهشنامه تابستان۱۳۸۱
/در پژوهشنامه /توسط adminدر این مقاله ضمن تأکید بر لزوم تدوین دستورالعملی ملی برای بهسازی لرزه ای ساختمانهای موجود، ویژگیهای دستورالعمل مذکور ارائه شده است. در این راستا، فلسفه طراحی بر اساس عملکرد به عنوان چهارچوب کلی دستورالعمل برگزیده شده است. طراحی بهسازی بر اساس این فلسفه و فراهم بودن ابزارهای کنترل ساختمان در سطوح مختلف عملکرد، این امکان را برای مهندس بهساز فراهم می نماید که ساختمان موجود را در مقابل هر سطح خطر انتخابی و برای هر سطح عملکرد موردنظر کنترل و در صورت نیاز بهسازی نماید.
عدم انطباق شرایط فنی ساختمانهای موجود که نیاز به بهسازی دارند با ضوابطی که در آیین نامه‌های موجود برای طراحی یک ساختمان جدید وجود دارد، مانع از استفاده فلسفه این آیین نامه‌ها برای ارزیابی و طراحی بهسازی ساختمان موجود می گردد. علاوه بر آن، در آیین نامه‌های طراحی موجود ابزار لازم برای ارزیابی ساختمان برای هر سطح عملکرد انتخابی فراهم نشده است.
در دستورالعمل به صورت جامع به بیان اصول اولیه، ملزومات بهسازی و روشهای تحلیلی برای ارزیابی لرزه ای پرداخته شده است. علاوه بر آن، ابزارهای لازم برای ارزیابی کلیه ساختمانها با هر نوع مصالح اعم از فولادی، بتنی و مصالح بنایی برای هر سطح عملکرد داده شده است. راهکارهای پیشنهادی برای بهسازی با توجه به نتایج ارزیابی وضع موجود و معیارهای پذیرش اجزا در دستورالعمل بیان شده است. ضوابط لازم برای ارزیابی اجزای غیرسازه ای نیز در دستورالعمل آمده است.
در مقاله حاضر مطالب کلیدی دستورالعمل تشریح و علاوه بر آن، برای سهولت استفاده از آن، مراحل مختلف بهسازی لرزه ای نیز مرحله به مرحله تشریح گردیده است.
متن کامل
بررسی قابهای مهاربندی شده واگرای متشکل از تیر پیوند لانه زنبوری
شاهرخ مالک، نغمه تفضلی
در این مقاله، رفتار قابهای مهاربندی شده متشکل از مهاربندی با تاشه واگرا و تیر پیوند لانه زنبوری، که در دهه اخیر به طور گسترده در کشور مورد استفاده قرار گرفته، ارائه گردیده است. نمونه‌هایی از قابهای مهاربندی شده دارای تیر پیوند لانه زنبوری با الگوی برش مطابق ضمیمه الف، مبحث دهم، مقررات ملی ساختمانی ایران [۱]، پس از مدلسازی، تحت اثر بارهای یک طرفه مورد تحلیل غیرخطی قرار گرفت. با توجه به استفاده از شعاع قوس حداقل پیشنهادی مطابق ضمیمه مذکور (مقررات ملی ساختمانی ایران در مدلهای مورد مطالعه) نشان داده شده است که ظرفیت باربری جانبی قاب از طریق کمانش جانبی- پیچشی جان تیر پیوند کنترل می گردد. نمونه‌های تحلیل شده تیر پیوند، با تقویت موضعی در محل اتصال اعضای مهاری و همچنین با ورقهای پرکننده سوراخهای تیر لانه زنبوری مورد مطالعه قرار گرفته و نشان داده شده است که در مورد قابهای موجود ساخته شده با تیر پیوند لانه زنبوری با استفاده از ورقهای پرکننده جان و تبدیل جان دارای سوراخ به جان توپر با ورقهای تقویت عرضی جان مطابق ملزومات طراحی تیرهای پیوند برشی، می توان ظرفیت باربری و شکل پذیری سیستم را در مقابل بار جانبی به میزان قابل ملاحظه ای افزایش داد و به منظور ارتقاء رفتار لرزه ای و ایمن سازی این گونه سازه‌ها از این روش استفاده نمود.
متن کامل
علی شفیعی، محمدکاظم جعفری
امروزه به طور گسترده ای از رسهای مخلوط متراکم به عنوان هسته سدهای خاکی استفاده می شود. در صورت عدم امکان دسترسی به مصالح مناسب رسی و رسهای مخلوط، یکی از روشهای بهبود کیفیت مصالح رسی که در سد خاکی کرخه نیز از آن استفاده شد، مخلوط کردن آن با مصالح دانه ای و ساختن رسهای مخلوط به شکل مصنوعی است. نتایج آزمایشهای سه محوری تناوبی بر روی رسهای مخلوط مورد استفاده در هسته سد کرخه نشان داد که فشار آب منفذی بیشتری در بارگذاریهای تناوبی در رسهای مخلوط در مقایسه با رس خالص ایجاد می گردد. نکته مهم در ارزیابی نتایج آزمایشه این بود که فرض تقویت مشخصات خاک با افزایش مصالح دانه ای در مورد خاکهای مخلوط از نوع مصالح مورد استفاده در هسته سد کرخه بویژه در بارگذاریهای تناوبی، باید مورد تردید جدی واقع گردد. متعاقباً با انجام آزمایشهای استاتیکی و تناوبی جامعی، انواع تأثیرات دانه‌ها بر تغییرات فشار آب منفذی در مخلوطهای رس- شن و رس- ماسه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این آزمایشها مشخص ساخت که افزایش حجم و سطح دانه‌ها سبب تولید فشار آب منفذی بیشتری در رسهای مخلوط می گردد، ضمن اینکه حضور دانه‌ها در یک محیط چسبنده سبب ایجاد ساختاری غیرهمگن از لحاظ تنش مؤثر و تغییرشکل در بخش رسی نمونه می گردد که این مسأله نیز بر تغییرات فشار آب منفذی تأثیرگذار خواهد بود.
متن کامل
محمدرضا مهدویفر، سیدامید روانفر، معصومه رخشنده
در ساعت ۱۶ روز یکشنبه ۲۷ مردادماه سال ۱۳۸۱ بخشی از ارتفاعات مشرف بر جاده لشکرک به فشم (واقع در کیلومتر ۹٫۳ جاده مزبور) به مختصات طول جغرافیایی ۵۱°۳۱/۷۹۶ و عرض جغرافیایی ۳۵°۵۳/۱۲۵ شروع به حرکت به سمت پایین نمود که موجب انسداد جاده به مدت ۲۴ ساعت و تخریب شش واحد مسکونی و تجاری گردید. لغزش مذکور از نوع چرخشی- واریزه ای به طول متوسط ۱۰۰ و عرض متوسط ۲۰۰ متر می باشد. علل این لغزش را می توان به دو دسته عوامل مستعدکننده و تحریک کننده تقسیم نمود. علل مستعدکننده شامل لیتولوژی سست، بالا بودن سطح آب زیرزمینی و وجود لایه سیلتی- مارنی در زیر مصالح حرکت کرده می باشند. عامل تحریک کننده و عمده این لغزش نیز باربرداری از پنجه لغزش ی ترانشه زنی می باشد که موجب برهم زندن تعادل دامنه گردیده است.
متن کامل
حسین حمزه لو
پارامترهای گسل زمین‌لرزه چنگوره با مطالعه شتابنگاشت ثبت شده در ایستگاه آوج برآورد گردیده است. بدین منظور مؤلفه SH در ایستگاه آوج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. از مقایسه بین طیف دامنه SH مشاهده و محاسبه شده، راستا، شیب و لغزش به ترتیب برابر با ۲۸۲، ۴۱ و ۸۸ درجه تخمین زده شده است. این مطالعه نشان داد که سازوکار این زمین‌لرزه معکوس می باشد. پارامترهای به دست آمده از یک ایستگاه با استفاده از نگاشت حوزه نزدیک آوج با سازوکار ارائه شده توسط USGS سازگار می باشد.
متن کامل