پژوهشنامه تابستان ۹۵

بررسی عوامل مؤثر در دوران و جابه‌جایی لرزه‌ای دیوارهای حائل وزنی

سعید غفارپور جهرمی (نویسنده مسئول)،‌ استادیار دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی،

 سپیده ذوالفقار، دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مهندسی ژئوتکنیک، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

یکی از موضوعات مهم در طراحی دیوارهای حائل، تخمین جابه‌جایی، دوران و پیش‌بینی رفتار آن تحت بار زلزله است. این موضوع از پیچیدگی‌های خاصی برخوردار است و محققان با ارائه‌ی روش‌ها و نظریه‌های مختلف تلاش می‌کنند به تحلیل پایداری و تخمین تغییر مکان و دوران دیوار حائل بپردازند. در این بین روش‌های مبتنی بر نیرو شامل روش شبه‌استاتیکی و شبه‌دینامیکی و همچنین روش‌های مبتنی بر تغییر مکان که بر پایه‌ی نظریه‌ی بلوک لغزشی نیومارک قرار دارند، از جمله روش‌های اصلی تحلیل لرزه‌ای دیوارهای حائل محسوب می‌شوند. آنچه مسلم است تحلیل لرزه‌ای برای پیش‌بینی دوران و جابه‌جایی دیوار از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا تخمین آنها به دلیل پیچیدگی‌های حاکم بر رفتار دیوار، بسیار دشوار و گاهی دور از واقعیت است. در این تحقیق تلاش شده است با استفاده از روش عددی و مدلسازی در نرم‌افزار المان محدود آباکوس، جابه‌جایی جانبی تحت بار لرزه‌ای در نقاط رأس بالا و پایین دیوار استخراج شوند و بر اساس این اطلاعات دوران دیوار تخمین زده ‌شود. از عوامل مهم و تأثیرگذار بر نتایج این تحقیق می‌توان به اثر مقاومت اصطکاکی کف دیوار، مشخصات خاک‌ریز پشت دیوار و ارتفاع دیوار اشاره کرد. هرچند شدت و مدت زلزله نیز بسیار تأثیرگذار است. در ادامه‌ی این تحقیق، نتایج به‌دست‌آمده از این تحلیل دینامیکی، با آنچه که از روش‌ها و تئوری‌ها و نظریه‌های پیشین به دست آمده است، مقایسه می‌شود.