اثر مدهای بالاتر در تحلیل استاتیکی فزاینده غیرخطی
محسن تهرانی زاده، علیرضا شایان
عملکرد صحیح لرزه ای یک سازه مستلزم آن است که مقاومت قابل دسترسی و ظرفیتهای تغییرشکل اعضا، بیش از نیازهای تحمیل شده به سازه بر اثر زمین لرزه باشد. با توجه به رفتار سازه در زمان وقوع زمین لرزه، ارزیابی عملکرد آن بید توسط تحلیل دینامیکی غیرخطی تاریخچه زمانی و با استفاده از زمین لرزه‌های منتخب صورت گیرد. اگرچه، تحلیلهای پیچیده بجز در موارد خیلی خاص و یا با فرض وجود اطلاعات کافی برای نشان دادن رفتار صحیح سیکلی بار تغییرشکل اعضای سازه ای، از نظر اقتصادی توجیه پذیر نمی باشد.
روش ساده تر تخمین ظرفیت مقاومت و تغییرشکل مورد نیاز سازه، تحلیل استاتیکی فزینده غیرخطی آن (pushover) می باشد. در تحقیقات انجام شده به منظور مقایسه نتیج حاصل از تحلیل استاتیکی فزینده غیرخطی و تحلیل دینامیکی غیرخطی تاریخچه زمانی فقط از مد اول نوسان سازه در تحلیل استاتیکی فزینده غیرخطی استفاده شده است. این موضوع بخصوص برای سازه‌های بلند (که اثر مدهای بعدی نوسان نیز در رفتار سازه قابل توجه است)، موجب کاهش دقت نتیج به دست آمده از تحلیل استاتیکی فزینده غیرخطی می شود.
در این پژوهش، اثر مدهای بالاتر در روش تحلیلی مذکور مورد بررسی قرار گرفته است. قابهای مختلف خمشی و مهاربندی شده فلزی توسط روش استاتیکی فزینده غیرخطی بر اساس مدهای اول، دوم و سوم نوسان تحلیل، نتیج حاصل از آن بر اساس مدهای مختلف به روشهای گوناگون با هم ترکیب و نتیج به دست آمده با نتیج حاصل از تحلیل استاتیکی فزینده غیرخطی فقط بر اساس مد اول و تحلیل دینامیکی غیرخطی تاریخچه زمانی مقایسه شده است. نتیج به دست آمده مبین آن است که استفاده از مدهای بالاتر نوسان در تحلیل استاتیکی فزینده غیرخطی برای سازه‌هیی که اثر مدهای بالاتر در آنها قابل توجه می باشد، نتیج نزدیکتری به تحلیل دینامیکی غیرخطی در مقایسه با تحلیل استاتیکی غیرخطی فقط بر اساس مد اول نوسان می دهد.
معرفی روش تحلیل استاتیکی فزاینده غیر خطی مدی و تعیین نسبت تغییرمکان نسبی طبقات توسط آن
محمد رضا منشوری، محسن غفوری آشتیانی، عبدالرضا سروقد مقدم
با توسعه مفاهیم طراحی لرزه ای و ابزارهای محاسباتی، روشهای تحلیل استاتیکی غیرخطی مانند روش تحلیل استاتیکی فزینده غیرخطی (pushover) با توجه به سادگی، سرعت انجام و سهولت تفسایر نتیج در مقایسه با روشهای تحلیل دینامیکی غیرخطی به سرعت مورد اقبال مهندسان واقع شده اند. در این مقاله، روش تحلیل استاتیکی فزینده غیرخطی مدی (Model pushover Analysis) معرفی شده است. نتیج نسبت تغییرمکان نسبی برای چهار نوع سازه فولادی با تعداد طبقات، دوره تناوب و ضریب تأثیر مدی متفاوت با دو روش MPA که مقادیر آن در طبقات متفاوت است، با در نظر گرفتن اثر مدهای بالاتر، بویژه در سازه‌هیی که تأثیر مدهای بالاتر بیشتر است، کاهش می یابد.
ارزیابی دو روش خرپای پلاستیسایته و میلی و کش در طراحی دیوارهای برشی بازشودار
فریبرز سهرابی، منصور ضیایی فر
وجود بازشو در عناصر بتن مسلح فرضهای اولیه روشهای طراحی را تغییر می دهد؛ به طوری که طراحی این اعضاء به شیوه‌های معمول مناسب به نظر نمی رسد. از آنجیی که در دیوارهای برشی بتن مسلح به دلیل معماری اغلب لازم است بازشوهیی ایجاد شود، هدف از این تحقیق بررسی روشهای طراحی مختلف اعمال شده در دیوارهای بتنی بازشودار و ارزیابی کاریی دو روش طراحی خرپای پلاستیسایته و میله و کش در دیوارهای بازشوداری که محققین دیگر بر روی آنها آزمایشهای، عملی انجام داده اند، به دو روش مذکور طراحی شده اند. نتیج به دست آمده بیانگر کاریی مناسب این دو روش به عنوان روشهای عملی طراحی است. علاوه بر آن، مزیا و معیب روشهای مذکور مطرح و مورد بحث قرار گرفته است.
بررسی مقدماتی زمین‌لرزه ۵ دی ماه ۱۳۸۲ بم
ساسان عشقی، مهدی زارع، کیارش ناصر اسدی، مهران سیدرزاقی، مسعود نورعلی آهاری، مهرتاش معتمدی
در روز جمعه ۸۲/۱۰/۵ساعت ۵:۲۶:۲۶ (به وقت محلی)، زمین لرزه ای با بزرگای Mw=6.5 در مختصات جغرافیایی ۵۸٫۳o شرقی و ۲۹o شمالی در شهرستان بم رخ داد و موجب کشته شدن بیش از ۴۱,۰۰۰ نفر و مجروح گردیدن بیش از ۳۰,۰۰۰ نفر گردید. این زمین لرزه در امتداد گسل شناخته شده بم و با ژرفای کانونی حدود هشت کیلومتر به وقوع پیوست. بر اساس شتابنگاشتهای تصحیح نشده ارائه شده توسط شبکه ملی شتابنگاری یران، بیشینه شتاب مؤلفه افقی زمین لرزه برابر با ۰٫۸ بوده است. مؤلفه قائم، بیشینه شتابی تقریباً برابر با شتاب ثقل داشته که مقداری قابل توجه می باشد. شدت این زمین لرزه در شهر بم ۹ در مقیاس EMS تخمین زده شد.
شهریار سلیمانی، خلیل اله فقهی، اسماعیل شبانیان، محمدرضا عباسی، ژان فرانسوا ریتس
در تحقیق حاضر سعی بر آن بوده است تا با بررسیهای دیرینه لرزه شناسی بر روی گسل مشا (به عنوان بزرگترین سرچشمه لرزه زای شناخته شده در محدوده شمالی شهر بزرگ تهران)، بتوان مهمترین پارامترهای زمین لرزه ای گسل یاد شده را شناسیی نمود.
در این راستا، ابتدا با انتخاب ساختگاه مناسبی در بخش غربی دره مشا (جنوب فرنامیه)، ترانشه ای با ابعاد متناسب حفر گردید. در نگاه اول به دیواره ترانشه دیرینه لرزه شناسی (Paleoseismological Trench) یاد شده، پهنه گسلی (Fault Zone) به عرض ۲۴ متر مشاهده شد. این پهنه شامل دست کم سه شاخه گسلی موازی هم در بخشهای شمالی، میانی و جنوبی ترانشه حفر شده بود.
ادامه بررسیها حاکی از تمرکز جوانترین جنبش های گسلی ثبت شده بر روی شاخه گسلی مستقر در بخش میانی این ترانشه دیرینه لرزه شناسی بود. سازوکار گسلش این شاخه گسلی، از نوع راستالغز چپگرد به همراه یک مؤلفه کوچک نرمال می باشد که دست کم طی دو زمین لرزه در عهد حاضر، نهشته‌های حاوی سفالهای جوان را بریده است. بر اساس مقادیر جا به جییهای حاصل از جنبیی این بخش از گسل و نیز بر پیه روابط ولز و کوپر اسمیت و نوروزی، بزرگای رویدادهای مهلرزه ای دیرینه گسل مشا در این گستره ۲/۷-۵/۷ برآورد گردید. شیان ذکر است که در مجموع، اثر چهار رویداد مهلرزه ای دیرینه که با گسلش در سطح زمین همراه بوده اند، در ترانشه مورد بررسی شناسیی گردید. وقوع دو رویداد از رویدادهای یاد شده، قدیمیتر از زمان هولوسن (بر روی شاخه گسلی بخش شمالی ترانشه) و دو رویداد دیگر در طی زمان هولوسن (بر روی شاخه گسلی بخش میانی ترانشه) بوده است
مدل گسیختگی زمین‌لرزه ۱۹ تیرماه ۱۳۸۲ زریندشت با استفاده از داده‌های جنبش نیرومند زمین
حسین حمزه لو
در تاریخ ۱۹ تیرماه ۱۳۸۲ ساعت ۱۷:۶:۳۷ به وقت جهانی (GMT) زمین لرزه ای با بزرگای Mw=5.6 شرق جهرم در استان فارس را به لرزه درآورد. بر اثر این زمین لرزه یک نفر کشته و ۲۵ نفر زخمی گردیدند. این زمین لرزه در پنج ایستگاه شتابنگاری توسط مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن ثبت گردید. بیشینه شتاب ۳۵۸ سانتیمتر بر مجذور ثانیه برای مؤلفه افقی در ایستگاه حاجی آباد به ثبت رسید. راستا، شیب و لغزش برای گسل مربوط به این زمین لرزه، با مطالعه داده‌های شتابنگاری و با استفاده از روش تحلیل غیرخطی حداقل مجموع مربعات به ترتیب ۳۰۰، ۴۲ و ۱۱۸ درجه برآورد گردیده است. سازوکار به دست آمده، معکوس با مؤلفه راستالغز می باشد. علاوه بر آن، با در نظر گرفتن پارامترهای گسل، شتابنگاشتها در ایستگاههای حاجی آباد و جویم به روش ترکیبی شبیه سازی گردیدند. پدیده سوگریی در شتابنگاشتهای مشاهده شده و شبیه سازی شده به خوبی دیده میشود. گسیختگی از کانون شروع و به سمت حاجی آباد بوده است. بیشترین خسارات وارده به روستاهای دره شور، دهنو، دبیران و شهر پیر در جنوب و غرب حاجی آباد مؤید این موضوع می باشد.
