Van , Turkey Earthquake, Mw7.2, 23 October 2011: IIEES Observations

The production of estimated maps of shaking after an earthquake, such as ShakeMap (Wald et al. 1999), offers an important seismological tool to guide emergency response and loss estimation for public information through emergency response networks, the Internet, and the media.

Figure 1 shows a ShakeMap based on magnitude and epicenter. The data used to produce the ShakeMap are collected by nine strong motion records around the epicenter which have located in Iran and are improved with felt intensity data of 10 places. The PGA and PGV ShakeMaps generated by IIEES are shown in Figures 2 and 3.The average value and the corresponding letter grade is displayed on the bottom left of the uncertainty map (Figure 4).

مولفه قائم لرزه نگاشتهای ثبت شده در شبکه ملی لرزه نگاری باند پهن پژوهشگاه از زمین لرزه ۲۳/۱۰/۲۰۱۱ وان (تابانلی) ترکیه

مولفه قائم داده های دریافتی از طریق نرم افزار Scream در شبکه ملی لرزه نگاری باند پهن پژوهشگاه از زمین لرزه ۲۳/۱۰/۲۰۱۱ وان (تابانلی) ترکیه

• دانلود شکل موج به فرمت Seisan
• عکسهایی از خرابی های ناشی از زلزله
• Shakemaps of the Van, Turkey 2011 earthquake

---

دکتر مهدی زارع
دانشیار زلزله شناسی مهندسی و معاون پژوهشی و فناوری

• زلزله ۲۳ اکتبر ۲۰۱۱ (اول آبانماه ۹۰) در ساعت ۱۳:۴۱ به وقت محلی (۱۴:۱۱ به وقت تهران) در شمال شرق شهر وان ترکیه – در پهنه شرقی دریاچه وان و در حد فاصل دریاچه وان و مرز ایران – در پهنه ای بسیار لرزه خیز به لحاظ آمار رخداد زلزله ها روی داد. این ناحیه با تلاقی گسلهای ناحیه شرق ترکیه با شمال غربی ایران و جنوب غربی قفقار پهنه ای است که در آن زلزله های مهم تاریخی و سده بیستم رخ داده است.
• در نزدیکی پهنه رومرکزی این زلزله ، زلزله ۲۴ نوامبر ۱۹۷۶ با بزرگای ۷٫۳-سی و پنج سال قبل- با پنج هزار نفر کشته، مهمترین زلزله در سده اخیر محسوب می شود که در آن زلزله نیز علاوه بر خسارت سنگین در ترکیه به ویژه شهر چالدران، خسارتهایی در ایران، به ویژه به شهر های سیه چشمه و خوی و روستا های اطراف وارد شد.
• زلزله وان (تامانلی) در تمامی بیست و چهار ایستگاه شبکه لرزه نگاری باند پهن پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله با کیفیت بالا ثبت شد که پژوهشهای اولیه بر روی این رکورد ها در جریان است. ضمنا گزارش های اولیه حاکی است که حداقل سه ایستگاه شتابنگاری (در شبکه ملی شتابنگاری ایران زیر نظر مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن) نیز در ناحیه سیه چشمه و خوی شتابنگاشتهای این زلزله را (با شتاب حداکثر ۰٫۰۲ g )ثبت کرده اند.
• منطقه ای که این زلزله در آن رخ داد ناحیه ای است که گسلهای فعال به موازات سامانه گسلی آناتولی شمالی (با روند شمالغرب-جنوب شرق) از نزدیکی آن عبور می کنند. اطلاعات اولیه نشان می دهد که یکی از گسلهای مرتبط با سامانه گسله اناتولی شمالی مسبب این رویداد بوده است.
• کانون زلزله در نزدیکی روستای تامانلی قرار داشت. ژرفای اولیه ۸ کیلومتر براورد شده و شهر های دیاربکر، آگری، ارزروم، و موش در ترکیه و شهر های سیه چشمه و خوی و ماکو در ایران به شدت این زلزله را احساس کردند.
• این زلزله در یک ساعت و نیم اول با چهار پسلرزه با بزرگای بیش از ۴ همراه بود که بزرگترین آنها تا زمان نگارش این گزارش ۱۵ دقیقه پس از رخداد لرزه اصلی با بزرگای ۵٫۶ اتفاق افتاد.
• زلزله وان با فروریختن ساختمانهای متعددی در شهر وان و روستاهای استان وان -به ویژه تابانلی- همراه بوده است. فروریختن یک ساختمان ۷ طبقه در منطقه ای از شهر وان که در آن مجتمع های مسکونی – ارزان قیمت – متمرکز بودند، موجب اعزام نیروهای امدادی و البته تمرکز توجه رسانه های بین المللی -صوتی و تصویری و وب- به این ساختمان فروریخته شد. براورد می شود که این زلزله با چند هزار نفر کشته همراه باشد. در دو ساعت اول بعد از رخداد، تعداد تلفات بیش از ۱۰۰۰ نفر براورد شده است.
• از نظر گزارش رخداد زلزله نیز تمامی شبکه های جهانی لرزه نگاری از همان دقایق اولیه بزرگای زلزله را به صورت اولیه ۷٫۳ (در مقیاس بزگای گشتاوریMw) براورد وگزارش کردند: به ویژه مرکز ملی اطلاعات زلزله آمریکا (NEIC) و مرکز زلزله شناسی اروپا-مدیترانه (CSEM) در حدود ۲۰ دقیقه پس از رخداد چنین اطلاعاتی را روی وب سایت خود گزارش کردند و نگارنده نیز خبر و اطلاعات اولیه رخداد را با پیامک -اس.ام.اس.- از مرکز اطلاع رسانی سریع مدیریت بحران سوییس (GDACS) در حدود ۲۵ دقیقه پس از رخداد روی گوشی تلفن همراه خود در تهران (با اعلام بزرگای ۷٫۳) دریافت نمود. رصدخانه کاندیلی در استانبول، وابسته به دانشگاه بوغازیچی ترکیه در ساعات اولیه پس از رخداد زلزله بزرگای در مقیاس امواج درونی mb را ۶٫۶ اعلام کرد، که تا حدود دوساعت پس از وقوع رخداد نیز زسانه های ترکیه و هلال احمر ترکیه بزرگای ۶٫۶ را به عنوان بزرگای زلزله اعلام و تکرار می کردند. البته رییس رصدخانه کاندیلی، جناب پروفسور مصطفی اردیک در مصاحبه ای بزرگای زلزله را اصلاح کرده و – به درستی – توضیح داد که به دلیل محدودیت بزرگای در مقیاس امواج درونی -mb- و اشباع شدن آن، امکان گزارش دقیق نبوده و بنابراین مقدار بزرگای به ۷٫۲ اصلاح و اعلام شد.
• زلزله وان هشداری مهم برای وقوع اتفاقی مشابه با بزرگای بیش از ۷٫۰ در فلات ایران است که اکنون ۱۴ سال و شش ماه است که پس از رخداد زلزله ۲۰ اردیبهشت ۱۳۷۶ اردکول قائن با بزرگای ۷٫۲، سکوتی لرزه ای نسبتا طولانی (نسبت به وقوع زلزله ای با بزرگای بیش از ۷) در آن برقرار شده است. این در حالی است که فلات ایران به لحاظ آماری به طور متوسط هر ۱۰ سال یک یا دو زلزله با بزرگای بیش از ۷ در پنجاه سال اخیر تجربه کرده است. زلزله وان زنگ خطر مهم دیگر در کنار مرزهایمان است.