شناسایی پهنه‌های چشمه‌های لرزه‌ زا در منطقه طبس و کاربرد آن در تحلیل خطر زمین‌ لرزه/آریامنش محمد

به منظور شناسایی پهنه های چشمه های لرزه زا در منطقه طبس، ابتدا تصاویر ماهواره ای لندست ETM پردازش و ترکیب باندهای ۲،۳و ۵ ماهواره لندست ETM به عنوان ترکیبی مناسب جهت مطالعات نو زمین ساخت و ارزیابی شاخص های ریخت زمین ساختی آماده شدند. خطواره های ساختاری از تصاویر ماهواره ای به دو روش خودکار و دستی استخراج شده و نهایتا از تلفیق نتایج بدست آمده، نقشه خطواره های ساختاری منطقه مورد مطالعه بصورت رقومی تهیه شد. داده های مغناطیس هوایی نیز جهت تهیه نقشه خطواره های مغناطیسی مورد پردازش قرار گرفت. شاخص های ریخت شناسی منطقه مورد مطالعه ارزیابی و ضمن محاسبه کمی برخی شاخص ها، ۱۱ جبهه فعال شناسایی و رده بندی شده اند. نقشه رقومی موقعیت هر کدام از جبهه ها بصورت نقشه ای مجزا، تهیه شد. سپس نتایج حاصل از تفسیر تصاویر ماهواره ای ، داده های مغناطیسی ، مدل رقومی ارتفاع، شاخص های ریخت شناسی از جمله الگوی زهکشی رودخانه ها، مئاندرها، مخروطه افکنه ها ، حفر ترانشه و سایر برداشتهای صحرایی و داده های لرزه ای با همدیگر در محیط GIS تلفیق و موقعیت جغرافیایی ۵۷ گسل جدید بصورت رقومی ترسیم و جدول پارامترهای فیزیکی آنها رائه شد. همچنین از تلیق نتایج مختلف که در بالا ( برای شناسایی گسلهای فعال )توضیح داده شده، موقعیت چین های فعال منطقه شنا سایی و در سه دسته کلی تقسیم بندی شدند نهایتا نقشه رقومی موقعیت جغرافیایی چین های معرفی شده در دو دسته تاقدیس ها و ناودیس ها ، تهیه شد. . وضعیت لرزه خیزی منطقه بر اساس داده های لرزه ای تاریخی و دستگاهی مطالعه و موقعیت گسلها و چین های شناسایی شده با موقعیت زمین لرزه های گزارش شده کنترل شد . نهایتاً ، براساس معیارهای ششگانه ( خطواره ساختاری، خطواره های مغناطیسی ، شاخصهای کمی ریخت شناسی، گسل فعال ، چین فعال و موقعیت کانونی زمین لرزه های تاریخی و دستگاهی) و تلفیق لایه های رقومی مذکور در محیط GIS ، پهنه های لرزه زا در منطقه طبس تعریف شدند. نتایج بدست آمده نشان می دهد که پهنه زمین ساخت فعال طبس فقط به پهنه گسلیده زمین لرزه سال ۱۳۵۷ محدود نمی شود و سراسر دشت طبس از نظر زمین ساختی فعال می باشد. ولی بخش شرقی طبس نسبت به بخش غربی آن، فعالیت بیشتری از خود نشان داده است. همچنین نتایج بدست آمده حاکی از آن است که علاوه بر وجود گسل های فعال متعدد در این پهنه ، چین های فعال نقش مهمی در فعالیت های زمین ساختی منطقه دارند. با توجه به مطالعات حاضر و تلفیق داده های سنجش از دور، برداشتهای صحرایی، داده های مغناطیسی ، ارزیابی کمی شاخص های ریخت زمین ساختی و داده های لرزه ای ، تعداد ۱۸ ناحیه لرزه زا به عنوان مهمترین پهنه های چشمه های لرزه ای تعریف شدند که در ارزیابی تحلیل خطر زمین لرزه در منطقه طبس بهره برداری و با توجه به پهنه های تعریف شده نقشه پهنه بندی خطر زمین لرزه برای منطقه طبس تهیه شد.