با توجه به واقع شدن ایران در منطقه لرزه خیز و حضور گسل های فعال فراوان نیاز به آگاهی از پارامترهای زلزله در مناطق مختلف و برای مطالعات تحلیل خطر لرزه ای ضروری می باشد. با توجه به اینکه برای منطقه شمال ایران و البرز، پیش از این، مطالعات در مورد پارامترهای لرزه ای صورت گرفته است و با عنایت به اینکه رویداد قابل بررسی در سال های اخیر در منطقه البرز به داده های گذشته اضافه نشده است لذا می توان به نتایج به دست آوده از مطالعات قبلی اکتفا نمود. وقوع زلزله دوگانه اهر- ورزقان در مرداد سال ۱۳۹۱ و پس لرزه های انبوه آن و تراکم مناسب شبکه لرزه نگاری موسسه ژئوفزیک و شبکه شتاب نگاری مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی، فرصتی استثنایی برای مطالعه پارامتر های لرزه شناسی مهندسی این ناحیه (اثرات چشمه، مسیر و ساختگاه) فراهم آورده است. نکته مهم آن است که تا پیش از وقوع این زلزله داده های مربوط به زلزله های بزرگتر از ۶M در این ناحیه بسیار اندک بوده است (برای مثال زلزله ۱۳۷۴ گلستان اردبیل)، بنابراین امکان بررسی بر روی داده های این ناحیه فراهم نبود. اغلب محققین نواحی البرز و آذربایجان را با هم ادغام کرده و تحقیقات خود را بر روی این پهنه انجام داده اند، در این بررسی برای اولین بار داده های آذربایجان از دیدگاه زلزله شناسی مهندسی به صورت مستقل مورد مطالعه قرار گرفته است. در ابتدا با جمع آوری تمامی شتاب نگاشت ها از شبکه شتابنگاری سازمان تحقیقات مسکن و شهرسازی و جدا کردن داده های مربوط به منطقه مورد بررسی از بقیه داده ها و جمع آوری اطلاعات تکمیلی از منابع معتبر، بانک اطلاعاتی تشکیل شده است. پس از جداسازی مولفه های افقی و قائم و تصحیح هرکدام از آن ها به روش تحلیل موجک، موج برشی مستقیم از کل شتابنگاشت جدا شده و با محاسبه طیف فوریه برای تمامی مولفه ها و برای هر رکورد در ۲۰ فرکانس بین ۰٫۴ تا ۱۵ هرتز به فواصل لگاریتمی مساوی، داده ها جهت استفاده در الگوریتم حل معکوس عمومی آماده گردیده اند. برای به دست آوردن جواب های هرچه دقیق تر، نسبت سیگنال به نویز در هر فرکانس برای تمامی رکوردها محاسبه شده و به صورت ضریب و برای وزن دهی به داده ها اعمال گردیده است. سپس با استفاده از روش حل معکوس تعمیم یافته ماتریس های معلومات و مجهولات و ضرایب آن تولید گردیده اند. برای حل درجه آزادی مساله از روش اندرو (۱۹۸۱) استفاده شده و ایستگاه طالب قشلاقی به عنوان ایستگاه مرجع مورد استفاده قرار گرفته است. برای حل دستگاه معادلات ماتریسی از روش جداسازی مقادیر تکین استفاده شده و اثر مسیر و طیف های چشمه و ساختگاه جداگانه محاسبه گردیده اند. برای محاسبه فاکتور کیفیت، مدل پخش هندسی از تحقیقات معتضدیان (۲۰۰۶) استفاده شده و فاکتور کیفیت به صورت محاسبه گردیده است. طیف چشمه تطابق خوبی را با مدل نشان می دهد و نیز افت تنش با استفاده از رابطه برون به میزان ۱۲۶بار برای این منطقه محاسبه شده است که نزدیکی این نتایج به نتایج مربوط به شمال ایران و البرز مرکزی در مطالعات گذشته موید این مطلب است که این دو ناحیه از نظر پارامترهای لرزه شناسی مهندسی شبیه بوده و تاییدی است بر مطالعاتی است که این دو ناحیه را در یک پهنه لرزه خیزی قرار می دهند (زعفرانی و موسوی،سقراط و همکاران و غیره ). همچنین ممان لرزه ای، شعاع گسیختگی و فرکانس گوشه برای زلزله ها محاسبه شده است. در آخر طیف اثر ساختگاهی برای تمامی ایستگاه ها رسم شده است و با نتایج به دست آمده از روش H/V مقایسه گردیده اند.
معکوس سازی عمومی با استفاده از شتاب نگارها برای تعیین پارامترهای زلزله در ناحیه البرز – آذربایجان/خزاعی مقدم بابک
/توسط Arash Eslamiبا توجه به واقع شدن ایران در منطقه لرزه خیز و حضور گسل های فعال فراوان نیاز به آگاهی از پارامترهای زلزله در مناطق مختلف و برای مطالعات تحلیل خطر لرزه ای ضروری می باشد. با توجه به اینکه برای منطقه شمال ایران و البرز، پیش از این، مطالعات در مورد پارامترهای لرزه ای صورت گرفته است و با عنایت به اینکه رویداد قابل بررسی در سال های اخیر در منطقه البرز به داده های گذشته اضافه نشده است لذا می توان به نتایج به دست آوده از مطالعات قبلی اکتفا نمود. وقوع زلزله دوگانه اهر- ورزقان در مرداد سال ۱۳۹۱ و پس لرزه های انبوه آن و تراکم مناسب شبکه لرزه نگاری موسسه ژئوفزیک و شبکه شتاب نگاری مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی، فرصتی استثنایی برای مطالعه پارامتر های لرزه شناسی مهندسی این ناحیه (اثرات چشمه، مسیر و ساختگاه) فراهم آورده است. نکته مهم آن است که تا پیش از وقوع این زلزله داده های مربوط به زلزله های بزرگتر از ۶M در این ناحیه بسیار اندک بوده است (برای مثال زلزله ۱۳۷۴ گلستان اردبیل)، بنابراین امکان بررسی بر روی داده های این ناحیه فراهم نبود. اغلب محققین نواحی البرز و آذربایجان را با هم ادغام کرده و تحقیقات خود را بر روی این پهنه انجام داده اند، در این بررسی برای اولین بار داده های آذربایجان از دیدگاه زلزله شناسی مهندسی به صورت مستقل مورد مطالعه قرار گرفته است. در ابتدا با جمع آوری تمامی شتاب نگاشت ها از شبکه شتابنگاری سازمان تحقیقات مسکن و شهرسازی و جدا کردن داده های مربوط به منطقه مورد بررسی از بقیه داده ها و جمع آوری اطلاعات تکمیلی از منابع معتبر، بانک اطلاعاتی تشکیل شده است. پس از جداسازی مولفه های افقی و قائم و تصحیح هرکدام از آن ها به روش تحلیل موجک، موج برشی مستقیم از کل شتابنگاشت جدا شده و با محاسبه طیف فوریه برای تمامی مولفه ها و برای هر رکورد در ۲۰ فرکانس بین ۰٫۴ تا ۱۵ هرتز به فواصل لگاریتمی مساوی، داده ها جهت استفاده در الگوریتم حل معکوس عمومی آماده گردیده اند. برای به دست آوردن جواب های هرچه دقیق تر، نسبت سیگنال به نویز در هر فرکانس برای تمامی رکوردها محاسبه شده و به صورت ضریب و برای وزن دهی به داده ها اعمال گردیده است. سپس با استفاده از روش حل معکوس تعمیم یافته ماتریس های معلومات و مجهولات و ضرایب آن تولید گردیده اند. برای حل درجه آزادی مساله از روش اندرو (۱۹۸۱) استفاده شده و ایستگاه طالب قشلاقی به عنوان ایستگاه مرجع مورد استفاده قرار گرفته است. برای حل دستگاه معادلات ماتریسی از روش جداسازی مقادیر تکین استفاده شده و اثر مسیر و طیف های چشمه و ساختگاه جداگانه محاسبه گردیده اند. برای محاسبه فاکتور کیفیت، مدل پخش هندسی از تحقیقات معتضدیان (۲۰۰۶) استفاده شده و فاکتور کیفیت به صورت محاسبه گردیده است. طیف چشمه تطابق خوبی را با مدل نشان می دهد و نیز افت تنش با استفاده از رابطه برون به میزان ۱۲۶بار برای این منطقه محاسبه شده است که نزدیکی این نتایج به نتایج مربوط به شمال ایران و البرز مرکزی در مطالعات گذشته موید این مطلب است که این دو ناحیه از نظر پارامترهای لرزه شناسی مهندسی شبیه بوده و تاییدی است بر مطالعاتی است که این دو ناحیه را در یک پهنه لرزه خیزی قرار می دهند (زعفرانی و موسوی،سقراط و همکاران و غیره ). همچنین ممان لرزه ای، شعاع گسیختگی و فرکانس گوشه برای زلزله ها محاسبه شده است. در آخر طیف اثر ساختگاهی برای تمامی ایستگاه ها رسم شده است و با نتایج به دست آمده از روش H/V مقایسه گردیده اند.