بررسی پارامترهای چشمه لرزه ای در حوزه نزدیک و تعیین پارامتر غالب بر مشخصات پالس حوزه نزدیک/خلیلی بهنام

توزیع خرابی در زلزله های اخیر به روشنی اهمیت ویژگیهای جنبش زمین در حوزه نزدیک را در برآورد خطرزلزله نشان می دهد. اثر زلزله های حوزه نزدیک را می توان غالبا به تأثیر پارامترهای گسلش در سطح گسل نسبت داد، خصوصا پراکندگی و میزان جابجایی در حین گسلش در سطح گسل و ابعاد اسپریتی ها و همچنین وجود دو پدیده جهت پذیری گسیختگی و تغییرمکان ماندگار اهمیت بسیاری در تعیین مشخصات حرکات توانمند زمین در حوزه های نزدینک گسلی دارند. بنابراین استفاده از روشهای متداول به منظور تعیین مشخصات حرکات توانمند زمین و پتانسیل خرابی حاصل از آن در حوزه نزدیک ممکن است به نتایج گمراه کننده ای منجر گردد. در مطالعات مهندسی، جنبش نیرومند زمین در حوزه نزدیک با فرض ثابت ماندن پارامترهای اصلی گسل نظیر تابع زمان لغزش، سرعت لغزش، افت تنش و …. در روی گسل تخمین زده می شود. اگرچه، ایجاد جنبش های فرکانس بالای حوزه نزدیک بر پیچیده بودن تابع چشمه دلالت می کند، که خود ناشی از غیر یکنواختی لغزش و سرعت آن برروی صفحه گسل می باشد. افزون بر این مطالعات اخیر با استفاده از تحلیل برگشتی امواج حوزه نزدیک، نشانگر تدثیر فاحش گسلش غیریکنواخت بر مشخصات حرکات توانمند زمین در حوزه نزدیک به گسل می باشد. بنابراین جهت برآورد صحیحی از جنبش نیرومند زمین در حوزه نزدیک گسل، بررسی پارامترهای گسل و نحوه انتشار گسلش ناهمگن در سطح گسل را ضروری می نماید. به این ترتیب لازم است لغزش، نحوه توزیع و سرعت انتشار آن برروی گسل و به طور کلی تأثیر پارامترهای خاص گسلش مشخص گردد. حال آنکه امکان اعمال اثر این پارامترهای با استفاده از روشهای متداول در تحلیل خطر لرزه ای ممکن نبوده و در نتیجه امکان برآورد دقیق پارامترهای جنبش نیرومند زمین در حوزه نزدیک گسل را به امری مهم و دشوار مبدل می نماید. دراین پایان نامه نیز جنبش شدید نیرومند زمین در حوزه نزدیک با در نظرگرفتن توزیع غیریکنواخت لغزش بر روی سطح گسل مورد بررسی قرارگرفته است. بدین منظور ابتدا در فصل اول کلیاتی در مورد گسلها و مشخصات آنها آورده شده است و به دنبال آن در فصل دوم به بیان مشخصات و ویژگیهای زلزله های حوزه نزدیک گسل پرداخته می شود. روشهای شبیه سازی جنبش نیرومند زمین و نحوه اعمال اثر عواملی نظیر چشمه زلزله، مسیر انتشار و اثر ساختگاه و نکات قوت و ضعف هریک از این روشهای در فصل سوم توضیح داده می شود. نهایتا در فصول چهارم و پنجم به بررسی پارامترهای چشمه لرزه ای در حوزه نزدیک گسل و تعیین پارامتر غالب بر مشخصات پالس حزوه نزدیک پرداخته شده است. مناطقی بر روی گسل که جابجایی بیشتری نسبت به جابجایی میانگین دارند به عنوان اسپریتی مشخص شده اند و حرکات زمین در حوزه نزدیک گسل با استفاده از مدل چشمه محدود و توابع تئوری گرین برای محیط نامحدود شبیه سازی شده است. پارامترهای چشمه لرزه ای به دو قسمت پارامترهای عمومی و پارامترهای محلی تقسیم بندی شده اند. ابعاد گسل، نوع گسل، زاویه گسل و ممان لرزه ای جزء پارامترهای عمومی گسل درنظر گرفته شده است. پارامترهای محلی گسل نیز شامل لغزش ناهمگن(اسپریتی)، حداکثر لغزش برروی اسپریتی و ابعاد آن، جهت لغزش و میزان آن و نحوه انتشار گسیختگی در سطح گسل می باشد. به این ترتیب با بررسی عددی و پارامتریک عوامل گسل، ویژگیهای حرکات توانمند زمین درحوزه نزدیک گسل با استفاده از تابع گرین شبیه سازی شده و به دنبال آن نحوه تأثیر هریک از پارامترهای محلی و عمومی چشمه بر مشخصات پالس حوزه نزدیک گسل به ترتیب در فصلهای چهارم و پنجم مورد مطالعه و بررسی قرارگرفته است.