مجموعه تاریخی- فرهنگی و مذهبی حرم امام رضا (ع) ترکیبی زیبا از سازه های بنایی است که قدمت آنها به دوره های مختلفی از تاریخ ایران باز می گردد. مصالح بنایی و خشتی که اساسی ترین منابع ساخت اجزای ساختمانی تا پیش از سده اخیر به حساب می آمده است، به زیبایی در ساختارهای مختلفی برای ایجاد فضاهای روحانی حرم بکار رفته است. تنوع سازه های ساخته شده به شکل جرز، طاق، گنبد و سردر که در انواع مختلفی ساخته شده اند همراه با کاشیکاری ها و تزئیات بی بدیل در این مجموعه، زیبایی بصری شگفت آوری برای زائرین ایجاد کرده و بر روحانیت فضای مجموعه افزوده است.
دکتر نقد علی حسین زاده به همراه سایر همکاران محقق خود ، در پی قراردادی که بین” پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله ” با ” آستان قدس رضوی ” منعقد شده است ، به عنوان مجری این پروژه می گوید :
“این پروژه در امتداد مطالعات آسیب پذیری لرزه ای ساختمانهای حریم حرم رضوی و به منظور تدقیق مطالعات بر روی سه سازه سر درب ساعت، سر درب باب السلام و رواق دارالسیاده که از قدیمی ترین رواقهای حرم است به انجام رسیده است. ”
به دلیل ویژگیهای خاص این ساختمانها و نبود تجربه های آزمایشگاهی یا تحلیلی از آن ها لازم است که برای بررسی رفتار لرزه ای و مطالعات آسیب پذیری، از شبیه سازی کامپیوتری برای برآورد پاسخ لرزه ای آنها استفاده شود. فرضیات بکار رفته در هر شبیه سازی باید به کمک مدارک کافی که از مشخصات فیزیکی سازه استخراج می شود مورد تأیید قرار گیرد. از جمله این مشخصه ها فرکانسهای طبیعی است که نقش مهمی در میزان بار لرزه ای وارده بر ساختمان ایفا می کند. برای کالیبره کردن فرکانسهای طبیعی مدل کامپیوتری سازه روشهای آزمایشگاهی وجود دارند که به دو صورت تحریک اجباری یا استفاده از ارتعاشات محیطی، مشخصات مودی سازه را تعیین می کنند.
برداشت اطلاعات ارتعاش محیط در سه سازه تاریخی حریم حرم شامل سر درب ساعت، سر درب باب السلام و رواق دارالسیاده با نصب دستگاه ها در ترازهای مختلف (همکف، طبقات میانی و بام) به انجام رسید. ارتعاشات در دو جهت افقی و بطور همزمان بین دستگاه ها در هر یک از مراحل انجام آزمایش ثبت شد. اطلاعات خام جمع آوری شده با روشهای پردازش سیگنال تجزیه و تحلیل شده و مشخصات دینامیکی اصلی ساختمانها از جمله فرکانسهای ارتعاشی و میرایی به کمک آنها استخراج گردید . این داده های ذیقیمت می تواند برای مطالعات آسیب پذیری لرزه ای و مقاوم سازی به کار برده شود