به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه بیست و چهارمین مانور سراسری “زلزله و ایمنی” با شعار “مدرسه ایمن، جامعه تاب آور” روز سه شنبه ۸ آذر ماه سال ۱۴۰۱، به طور همزمان در مدارس سراسر کشور برگزار شد.
این مانور با حضور رئیس سازمان مدیریت بحران کشور، رئیس سازمان جوانان جمعیت هلال احمر، معاون فرهنگی پرورشی آموزش و پروش و مسوولان پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله در دبیرستان دوره اول پسرانه “شهید کدخدایی”، به اجرا درآمد. دانش آموزان، اولیای مدرسه و مسوولان حاضر در این مدرسه، با پخش صدای آژیر زلزله از رادیو سراسری، ابتدا پناهگیری کردند و متعاقب آن فرایند خروج اضطراری از ساختمان مدرسه انجام پذیرفت. سپس اقدامات امداد و نجات توسط دانش آموزان و با همکاری اهالی محل انجام شد تا تمرینی برای مواجهه با یک زلزله واقعی صورت پذیرد.
دکتر “کامبد امینی حسینی”، رئیس پژوهشکده مدیریت خطرپذیری و بحران پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، در مراسم اختتامیه این مانور ضمن اشاره به آسیب پذیر بودن کشور در برابر زمین لرزه، کاهش ریسک زلزله و ارتقای آمادگی برای مواجهه با تبعات آن را وظیفه همه نهادهای حاکمیتی، دستگاه های اجرایی و مردم دانستند. ایشان با اشاره به شعار مانورهای سال های اخیر با عنوان “مدرسه ایمن – جامعه تاب آور”، رویکرد محله محوری در مدیریت بحران سوانح طبیعی را به عنوان یکی از راهکارهای نوین برای ارتقای ظرفیت های مدیریت بحران در کشور برشمرد.
امینی حسینی در توضیح این رویکرد افزود: ظرفیت سازی و ارتقای آمادگی مردم در سطوح محلی برای انجام اقدامات کاهش ریسک می بایست با ایجاد گروه های مدیریت بحران محله محور پیش از زلزله آغاز شود تا در زمان بحران با توجه به در دسترس نبودن نیروهای امدادی، فرایند خودامدادی و دگرامدادی توسط مردم اجرا گردد. در این رویکرد مدرسه های ایمن که از نظر سازه ای دارای استحکام مناسبی هستند و از نظر فضا و امکانات نیز شرایط مساعدی دارند، به عنوان پایگاه مدیریت بحرانِ محلی انتخاب می گردند. همچنین شورایی با محوریت مدیر مدرسه و با حضور اهل محل در آن ایجاد می شود. این شورا که شورای ایمنی محلی نامیده می شود مسئولیت انجام اقدامات مرتبط با کاهش ریسک زلزله در سطح محله را بر عهده خواهد داشت و در زمان بحران نیز مسئول انجام اقدامات مورد نیاز برای پاسخگویی به اثرات زلزله (پیش از ورود نیروهای مسئول) خواهد بود.
دکتر امینی حسینی افزود: برنامه مدرسه ایمن – جامعه تاب آور توسط جمهوری اسلامی ایران به کشورهای عضو سازمان همکاری های منطقه ای اکو نیز معرفی شده است و به عنوان یکی از برنامه های اولویت دار در سند کاهش ریسک زلزله در این منطقه به تصویب اعضای این سازمان رسیده است. وی همچنین تاکید کرد که با توجه به خطر بالای زلزله در کشور و گستردگی تبعات انسانی و اقتصادی احتمالی آن (بخصوص چنانچه زلزله در مناطق شهری رخ دهد)، ظرفیت سازی در سطوح محلی موثرترین راه کاهش ریسک و ارتقای تاب آوری است که این امر نیز بدون مشارکت مردم میسر نیست و مانور امسال با همین رویکرد برنامه ریزی و اجرا شده است. از این رو حمایت دستگاه های اجرایی از این برنامه که در راستای ارتقای ایمنی کشور در برابر سوانح طبیعی است، ضروری می باشد. خوشبختانه بستر مانور در حال حاضر این فضای همکاری را بیش از پیش فراهم نموده است که با تداوم این برنامه و مشارکت سایر دستگاههای مرتبط، می توان امیدوار بود که در یک بازه زمانی معقول به اهداف مورد نظر این برنامه دست یابیم.
وی همچنین برگزاری مانور زلزله و ایمنی توسط دانش آموزان را امری مهم دانسته و تصریح کرد: یکی از اهداف برگزاری این مانور انجام اقدامی نمادین برای حساس سازی جامعه نسبت به خطر وقوع زلزله است. ایران به عنوان یکی از معدود کشورهایی که این برنامه در آن اجرا می شود، موفق شده است که بحث ضرورت آمادگی در برابر زلزله را در مدارس با اجرای این مانور به طور جدی مطرح نماید و توجه مسئولان را به اهمیت ارتقای ایمنی و آمادگی مدارس جلب نماید. این موضوع در ابعاد مختلف نتایج بسیار مهمی را در پی داشته است که از آن جمله می توان به طرح مقاوم سازی ساختمان های مدارس در برابر زلزله و ارائه آموزش های مرتبط در کتب درسی پایه های مختلف تحصیلی دانش آموزان اشاره کرد. البته برای اثربخشی بیشتر چنین اقداماتی، اصلاح و توسعه برخی از اجزای آن با توجه به پیشرفت علم و ارزیابی تجارب حاصله امری ضروری است.
رئیس پژوهشکده مدیریت خطرپذیری و بحران پژوهشگاه در پایان لزوم توجه به ارکان علمی و پژوهشی در زمینه ارتقای ایمنی در برابر زلزله و سایر رخدادهای طبیعی در کشور را ضروری قلمداد کرد.
قابل ذکر است که مانور سراسری زلزله و ایمنی، از سال ۱۳۷۵ به پیشنهاد و همت پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله و با همکاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت کشور، وزارت آموزش و پرورش، سازمان صدا و سیما و جمعیت هلال احمر؛ همه ساله در روز ۸ آذر برگزار می شود.
