گزارش زمین لرزه ۱/۱۲/۸۵ شمال خاوری بندرعباس

/در /توسط
گزارش زمین لرزه ۸۵/۱۲/۱ شمال خاوری بندرعباس

۱- معرفی رویداد

در ساعت ۵۳: ۱۲ (به وقت محلی) زمین لرزه‌ای به بزرگای۵/۰ =mb در مقیاس امواج پیکری در ۴۱ کیلومتری شمال خاوری بندرعباس مرکز استان هرمزگان به وقوع پیوست (شکل۱ ). موقعیت مکانی این رویداد در مختصات جغرافیایی ۲۷/۵۱ درجه عرض شمالی و ۵۶/۵۵ درجه طول خاوری می باشد.

p1

شکل(۱): مرکز سطحی زمین لرزه ۱۳۸۵/۱۲/۱ شمال خاوری بندرعباس.

۲- پیشینه لرزه خیزی منطقه در ۳ سال گذشته

بررسی لرزه خیزی گستره ۲۰۰ کیلومتری محل زمین لرزه نشان می دهد که بیش از ۶۷۸ رویداد لرزه ای در ۳ سال گذشته رخ داده است (شکل ۲). که ۱۰ مورد از آنها دارای بزرگای بیش از ۵ می باشند(جدول ۱). بزرگترین این زمین لرزه ها زمین لرزه ۲۷ نوامبر ۲۰۰۵ میلادی جزیره قشم (خلیج فارس) که دارای بزرگای ۶/۰=mb می باشد.

p2

شکل(۲): لرزه خیزی منطقه در ۳ سال گذشته.

جدول(۱): زمین لرزه های با بزرگای بیش از ۵ در ۳ سال گذشته در منطقه بندرعباس.

Date Time(UTC) Time(Local) Lat. Lon. Depth Magnitude Ref. Region
۲۰۰۴/۱۰/۰۷ ۱۲:۵۴:۵۵ ۱۶:۲۴:۵۵ ۲۸٫۴۱ ۵۷٫۲۷ ۱۰ ML ۵ IIEES South-West of Jiroft, Kerman Province
۲۰۰۵/۱۱/۲۷ ۱۰:۲۲:۱۹ ۱۳:۵۲:۱۹ ۲۶٫۸۳ ۵۵٫۸۲ ۸ Mb ۶ IIEES Persian Gulf, South-West of Qeshm
۲۰۰۵/۱۱/۲۷ ۱۶:۳۰:۳۹ ۲۰:۰۰:۳۹ ۲۷ ۵۵٫۷۹ ۱۴ Mb ۵٫۸ IIEES Persian Gulf, West of Qeshm
۲۰۰۵/۱۲/۲۷ ۲۱:۵۳:۱۵ ۰۱:۲۳:۱۵ ۲۸٫۱۲ ۵۶٫۱۲ ۱۵ ML ۵٫۱ IIEES South-East of Hajiabad, Hormozgan Province
۲۰۰۶/۰۲/۲۸ ۰۷:۳۱:۰۳ ۱۱:۰۱:۰۳ ۲۸٫۱۸ ۵۶٫۷۶ ۱۸ Ms ۵٫۹ IIEES South-East of Hajiabad, Hormozgan Province
۲۰۰۶/۰۳/۲۵ ۰۷:۲۸:۵۷ ۱۰:۵۸:۵۷ ۲۷٫۵۷ ۵۵٫۸۷ ۱۶ ML ۵٫۵ IIEES North-West of Bandar-e abbas, Hormozgan Provi
۲۰۰۶/۰۳/۲۵ ۰۹:۵۵:۱۶ ۱۳:۲۵:۱۶ ۲۷٫۶۲ ۵۶٫۰۲ ۱۶ ML ۵٫۱ IIEES North-West of Bandar-e abbas, Hormozgan Provi
۲۰۰۶/۰۳/۲۵ ۱۰:۰۰:۳۷ ۱۳:۳۰:۳۷ ۲۷٫۴۷ ۵۵٫۷۹ ۱۵ ML ۵ IIEES North-West of Bandar-e abbas, Hormozgan Provi
۲۰۰۶/۰۶/۰۳ ۰۷:۱۵:۳۵ ۱۰:۴۵:۳۵ ۲۶٫۸۷ ۵۵٫۸۷ ۷ ML ۵٫۱ IIEES Persian Gulf, West of Qeshm
۲۰۰۶/۰۶/۲۸ ۲۱:۰۲:۰۹ ۰۰:۳۲:۰۹ ۲۶٫۸۲ ۵۵٫۹ ۱۰ ML ۵٫۶ IIEES Persian Gulf, South-West of Qeshm

۳- زمین شناسی استان هرمزگان

استان هرمزگان بر اساس تقسیم بندی زمین شناسی ـ ساختاری ایران، گستره‌ای است که از شمال به زون ایران مرکزی، از غرب و شمال غرب به واحد ساختاری زاگرس مرتفع، از شرق به واحد ساختاری زاگرس چین خورده و از جنوب شرق به واحد ساختاری مکران و از جنوب به خلیج فارس محدود می‌گردد.

  • زون زاگرس
    واحد ساختاری زاگرس یکی از واحد های اصلی و عمده‌ای است که قسمت عمده استان هرمزگان در این زون واقع شده است. گسل انتقالی قطرـ کازرون با عبور از این استان واحد ساختاری زاگرس رورانده را در مجاورت زون زاگرس چین خورده قرار می دهد.
    پی سنگ زاگرس یک کمپلکس متبلور دگرگونی می‌باشد. واحد ساختمانی زاگرس چین خورده با پهنای در حدود ۱۵۰ تا ۲۵۰ کیلومتر دارای روند عمومی شمال غرب به جنوب شرق می‌باشد و در آن رسوبات پالئوزوئیک، مزوزوئیک و ترشیری به طور هم شیب روی هم قرار گرفته اند.
    این واحد ساختمانی طی سه مرحله تکامل یافته است :

    • مرحله پلاتفرم: که از اینفرا کامبرین تا تریاس میانی طول کشیده و طی آن رسوباتی مشابه با البرز و ایران مرکزی بر جای گذاشته شده است. در اوایل پرمین زاگرس بوسیله رسوبات تبخیری ـ قاره ای پوشیده شده که بعداً رسوبات آهکی مربوط به دریای کم عمق همراه با شیل و رخساره های کولابی تا تریاس میانی در آن رسوبگذاری شده است.
    • مرحله بزرگ ناودیس (تریاس ـ میوسن): در اواخر تریاس این قسمت از سایر مناطق ایران جدا شد و به صورت حوضه فرورفته ای که دائماً در حال نشست بوده است درآمد. جنس این رسوبات کربناته که در آن مارن، ماسه ـ سنگ و شیل نیز کم و بیش دیده می‌شود. وجود رسوبات تبخیری و برخی از نبودهای چینه شناسی کوتاه مدت نشانه ای از حرکات قائم (خشکی زایی) در این حوضه رسوبی است. تمام این رسوبات به طور هم شیب بر روی رسوبات پالئوزوئیک قرار دارد و هیچ نوع فعالیت ماگماتیسم و دگرگونی طی فاز آلپی در این حوضه مشاهده نمی‌شود.
    • مرحله پس از کوهزایی همزمان با ته نشینی کنگلومرای بختیاری طی میوـپلیوسن، زاگرس و تمام فلات ایران فاز کوهزایی پاسادنین را پشت سر نهاد و چین خوردگی پیدا کرد.
  • زون مکران
    زون مکران که در جنوب شرقی استان هرمزگان واقع شده است از غرب به گسل میناب، از جنوب به دریای عمان و از شرق به پاکستان محدود می‌شود. در حد شمالی زون مزبور گسل ها و تراست هایی با روند شرقی ـ غربی وجود دارند که گسل بشاگرد یکی از مهمترین آنها است. قدیمی ترین سنگهای این زون را ملانژ های رنگی تشکیل می‌دهند که به کرتاسه فوقانی ـ پالئوسن متعلق میباشد.

۴- گسلهای منطقه

  • گسل زاگرس مرتفع(HZF)
    بر اساس مطالعات و تقسیم بندی(Berberian, 1995) این گسل، نوار راندگی زاگرس مرتفع ( در شمال خاوری ) را از نوار چین خورده ( در جنوب باختری ) جدا می‌کند. نوار زاگرس مرتفع در راستای قطعات ناپیوسته گسل زاگرس مرتفع به سمت جنوب باختری رورانده شده است. شواهد زمین‌شناختی بدست آمده از محل کنونی سنگ‌های پالئوزوئیک بیانگر این مطلب است که این گسل، جابجایی قائم بیش از شش کیلومتر داشته است. نمک‌های هرمز در بخش‌های متعددی از این گسل نفوذ کرده و به سطح رسیده اند. این مسئله نشان می‌دهد گسل زاگرس مرتفع، گسلی عمقی است که نمک‌های هرمز متعلق به کامبرین زیرین را بریده و فعالیت آن در پوشش رسوبی فانروزوئیک آشکار است.
  • گسل جیرفت
    به عقیده دیمیتریویچ (۱۹۷۳)، گسل جیرفت شاخه ای از گسل سربیزان یا ادامه جنوبی آن در دشت جیرفت است. بربریان (۱۹۷۶)، گسل جیرفت را با گسل سربیزان یکی نمی داند. به عقیده وی ، گسل جیرفت احتمالاً دارای حرکت راستگرد بوده و رسوبات کواترنر را قطع می کند. کانون یک زمین‌لرزه با بزرگی اندک و عمق ۶۰ تا ۹۰ کیلومتری بر روی این گسل در شمال کهنوج واقع شده است (بربریان، ۱۹۷۶). در نقشه زمین شناسی شرکت ملی نفت ایران (۱۰۰۰۰۰۰: ۱)، گسل راست گرد جیرفت از خاور سبزواران شروع شده و تا ۱۸۰ کیلومتر به سمت جنوب ادامه می یابد، بدین ترتیب که از خانو و منوجان عبور می کند و سرانجام در بین آمیزه‌های افیولیتی مکران ناپدید می شود (درویش زاده، ۱۳۷۰).
  • گسل میناب
    گسل میناب یا گسل زندان، قسمتی از امتداد اورال-عمان-ماداگاسکا (فورون، ۱۹۴۱) به حساب آمده و با روند شمالی – جنوبی در بخش خاوری شهرستان میناب واقع است. به نظر قرشی (۱۹۸۵) این گسل، یک گسل راستالغز راست گرد است که مرز بین دو صفحه همگرای قاره ای زاگرس و پوسته اقیانوسی فعال دریای عمان را در جنوب مکران تشکیل می دهد.
    کازمین و دیگران (۱۹۸۶) خط عمان را که جداکننده تصادم قاره-قاره زاگرس ( در سمت چپ) و فرورانش پوسته اقیانوس دریای عمان به زیرمکران است (در سمت راست)، از نوع گسل تبدیلی نوع قوس-قوس (روایت و همکار، ۱۹۷۹ ) درنظر می گیرند. بنابراین ادامه خط عمان در ایران، یعنی گسل میناب هم باید گسل تبدیلی نوع قوس-قوس باشد (درویش زاده، ۱۳۷۰). طول این گسل در حدود ۳۰۰ کیلومتر می باشد.
  • گسل معکوس اصلی زاگرس (MZRF)
    این گسل به عنوان یک مرز ساختاری با تغییرات اساسی در تاریخچه رسوبگذاری، جغرافیای گذشته و لرزه خیزی مطرح شده است. گسل معکوس اصلی زاگرس با امتدادی شمال باختری- جنوب خاوری از باختر ایران تا شمال ناحیه بندرعباس گسترش دارد. بنابر نظر بربریان ۱۹۹۵ هیچ گونه گواهی بر گسیختگی تاریخی یا قرارگیری پهنه‌های مهلرزه ایی زمین‌لرزه‌هایی با بزرگای زیاد در طول این گسل وجود ندارد.