شدت زمین لرزه
روش های مختلفی برای بیان قدرت یک زلزله وجود دارد که مهمترین آنها شدت زلزله و بزرگای آن می باشند.
قدرت زلزله را می توان از روی شدت ارتعاشات حاصل از آن برآورد نمود. برای اندازه گیری شدت زلزله از مقیاس مرکالی استفاده می شود. شدت مرکالی، زلزله را بر اساس احساس افراد، جابجایی و واژگونی اجسام، اتفاقات قابل مشاهده، آثار خرابی های بوجود آمده از زلزله و سایر شاخص های کیفی توصیف می کند. با توجه به اینکه مقیاس شدت، اثرات واقعی زلزله را در هر محل نشان می دهد، عملا تمامی اثرات کاهنده و تشدید کننده جنبش زمین نیز در آن اعمال شده است و لذا کاربرد زیادی در علوم مهندسی و همچنین مدیریت بحران دارد. شدت زمین لرزه را در مقیاس اصلاح شده مرکالی (MMI)، به دوازده درجه تقسیم کرده اند که با اعداد رومی نمایش داده می شوند.
شدت زلزله در مقیاس مرکالی اصلاح شده
نشانه | شدت | توصیف |
I | غیرقابل احساس | تنها توسط دستگاه های لرزه نگار قابل ثبت است و امکان احساس آن توسط مردم وجود ندارد. |
II | بسیار ضعیف | تنها توسط افردی که درطبقات فوقانی ساختمان هستند یا در حالت دراز کشیده قرار دارند قابل احساس است. |
III | ضعیف | در داخل ساختمان قابل احساس است. اشیای معلق (نظیر لوستر) تکان می خورند. شدت ارتعاش نظیر زمانی است که یک کامیون سبک از معبر مجاور ساختمان عبور می کند. |
IV | ضعیف تا ملایم | شدت ارتعاش نظیر زمانی است که یک کامیون سنگین از معبر مجاور ساختمان عبور می کند. خودروهای متوقف اندکی مرتعش می شوند. درب ها، پنجره ها و ظروف داخل قفسه ها به صدا در می آیند. |
V | ملایم | افراد خارج از ساختمان زلزله را احساس می کنند و افرادی که خواب هستند بیدار می شوند. مایعات داخل ظروف و محفظه ها (نظیر آکواریم) به تلاطم می افتند. درب ها باز و بسته می شوند. اشیای کوچک جابجا شده یا می افتند. |
VI | متوسط | همه انسان ها در هر موقعیتی آن را احساس می کنند. خیلی ها دچار ترس و اضطراب می شوند. ممکن است برای برخی تعادل در ایستادن مشکل شود. قاب عکس ها از دیوار می افتند. برخی اثاثیه منزل جابجا شده یا سقوط می کنند. دیوارهای گچی و آجری ضعیف ترک می خورند. برگ درختان تکان می خورد. |
VII | متوسط تا قوی | ایستادن به سختی میسر است. رانندگان خودرو زلزله را احساس می کنند. اشیای معلق به شدت نوسان می کنند. آسیب به دیوارهای آجری بیشتر است. دودکش های ضعیف شکسته و سقوط می کنند. قطعات سست گچی، آجری، سنگی از دیوارها یا سقف ها جدا شده و سقوط می کنند. ناپایداری هایی در شیب های ماسه ای یا گراولی ایجاد می گردد. کانال های بتنی انتقال آب آسیب می بینند. |
VIII | قوی | ساختمان های بنایی آسیب می بینند و برخی قسمت ها ریزش می کنند. برخی ساختمان های بتنی که برای زلزله طراحی نشده اند دچار آسیب می شوند. برخی دیوارهای آجری واژگون می شوند. سازه هایی که به پی متصل نشده اند جابجا می شوند. دیوارهای پنلی سست به بیرون پرتاب می شوند. برخی شاخه های درختان شکسته می شود. ترک هایی در زمین های مرطوب و شیب های تند ایجاد می شود. |
IX | نسبتا شدید | ترس همگانی در جامعه ایجاد می شود. ساختمان های بنایی ضعیف تخریب می شوند. ساختمان های بنایی معمولی آسیب جدی می بینند و برخی از آنها فرو می ریزند. برخی از سازه های بتنی آسیب جدی می بینند. منابع آب و خطوط لوله آسیب جدی می بینند. در سطح زمین ترک های آشکاری ایجاد می گردد. رخداد روانگرایی محتمل است. |
X | شدید | تقریبا تمامی انواع سازه های بنایی فرو می ریزند. بسیاری از ساختمان های با کیفیت و پلها تخریب شده یا دچار آسیب جدی می شوند. آسیب جدی به سدها و شیروانی های خاکی دور از انتظار نیست. زمین لغزش های بزرگ و روانگرایی رخ می دهند. خطوط ریلی اندکی دچار انحنا می شوند. |
XI | بسیار شدید | تنها اندکی از ساختمان ها پابرجا می مانند. خطوط ریلی به شدت انحنا می یابند. لوله های مدفون آسیب جدی می بینند و غیرقابل استفاده می شوند. |
XI | ویرانی کامل | آسیب به قدری جدی است که تقریبا هیچ سازه ای پا برجا نمی ماند و اشیا به هوا پرتاب می شوند. اثر امواج روی زمین دیده می شود. |