پوسته زمین در برخی از نواحی گسیختگی دارد که به آن گسل می گویند. مهمترین عامل زمینساختی ایجاد کننده زمین لرزه ها، گسل ها هستند. زمین لرزه ها در اثر آزاد شدن انرژی های کرنشی زمین در نقاطی که پوسته ضعیف تر دارند مانند صفحات گسلی به وقوع می پیوندد. بنابراین گسل ها هم علت و هم معلول زلزله هستند. خصوصیات زمین لرزه های زمین ساختی که در اثر تحولات زمین شناسی ساختمانی (تکتونیکی) اتفاق می افتند، کاملاً متاثر از نوع گسلش هنگام وقوع زمین لرزه است. گسل ها با توجه به هندسه و جابجایی به چند گروه تقسیم می شوند. بر اساس این که کدام یک از دیواره های گسل بر دیواره دیگر بلغزد، سازوکارهای گسلش متفاوت خواهد بود. سازوکارهای اصلی به شرح زیر است و ممکن است سازوکارهای گوناگونی از ترکیب این سازوکارهای اصلی پدید آیند:
الف) گسل شیب لغز (Dip Slip Fault): در این گسلش یک دیواره در امتداد قائم بر دیواره دیگر حرکت می کند. در صورتی که دیواره متحرک روئین به سمت پایین حرکت کند، گسل نرمال (Normal) پدید می آید که در این گسل ها، نیروی کششی باعث گسیختگی گسل می شود. اگر دیواره متحرک روئین به سمت بالا حرکت کند، گسل معکوس (Reverse) پدید می آید که عامل گسیختگی در این گسل ها، نیروهای فشاری هستند.
ب) گسل های امتداد لغز (Strike Slip Fault): اگر دو دیواره گسل در امتداد افقی نسبت به یکدیگر جابه جا شوند گسل های امتدادلغز را پدید میآورند. با توجه به این که جهت لغزش دیواره های گسل به سمت راست یا چپ باشد، گسل های امتدادلغز به دو نوع راستبر و چپبر تقسیم می شوند. عامل گسلش در این گونه گسل ها، نیروهای کششی و فشاری هستند.
