اتحادیه همکاری یونسکو / سازمان توسعه ملل متحد / استراتژی بین‌المللی کاهش سوانح سازمان ملل متحد با پژوهشگاه برای کاهش خطر پذیری

سابقه: پس از زلزله بم، مجامع بین‌المللی و سازمان‌های علمی – تخصصی و متخصصان زلزله پیشنهادهای زیادی را جهت همکاری علمی به پژوهشگاه ارائه نمودند. پژوهشگاه برای هماهنگی بین این اقدامات و استفاده بهینه از این تمایلات، به یونسکو پیشنهاد تشکیل Alliance فوق‌الذکر را جهت ایجاد بستر حقوقی و چارچوب روشن برای همکاریهای میان نهادهای مختلف سازمان ملل متحد و سازمان‌های علمی برای کاهش خطرپذیری ناشی از زلزله‌های مشابه در ایران و گسترش آن به کشورهای در حال توسعه و کمک علمی و فنی به بازسازی بم را به یونسکو اعلام نمود که با استقبال کامل روبرو گردید. متعاقب آن پیش‌نویس سند در بهمن ماه ۸۲ در تهران تهیه و پس از مشورت با دیگر سازمانهای بین‌المللی نهایتاً در ۲۸ بهمن ۸۳ در پاریس با حضور معاونین فرهنگی و علوم یونسکو و جناب آقای دکتر احمد جلالی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در یونسکو تکمیل گردید.

تأکیدات سند:

• انجام پیشگیری و کاستن از خسارتهای فاجعه، بخشی از توسعه در ایران و همچنین در سایر کشورهای در معرض خطر، نیازمند یک تغییر اساسی در اولویت‌ها از اقدامات پس از فاجعه به اقدامات پیشگیری از فاجعه و کاهش ریسک است. بنابراین، گرایش جدید بوجود آمده، با نقش هدایتی این پیمان بر ارزش رویکرد پیشگیرانه از طریق انجام تحقیقات و ظرفیت‌سازی علمی، طرح و گسترش اقدامات کاهش‌دهنده ریسک و همچنین افزایش اطلاعات، آموزش و آگاهی عمومی تأکید خواهد داشت.
• این پیمان تأییدی بر اهمیت علم و تکنولوژی در ایجاد بنیادهایی برای مدیریت خطرات ناشی از زلزله است. در ارتباط با ایران قابل ذکر است که توسعه مستمر در دانش مرتبط با زلزله، تحقیق و کاربردهای فنی از زمان زلزله منجیل در سال ۱۹۹۰ میلادی ایجاد شده است.
• این پیمان یادآوری می‌کند که تأسیس پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله در ایران که طبق مصوبه اجلاس ۲۴ کنفرانس عمومی یونسکو انجام شد، نشان دهنده اراده جامعه بین‌المللی در ظرفیت‌سازی در ایران و در ناحیه‌های فعال زلزله‌خیز برای تفوق سیاست کاهش ریسک خسارت زلزله است.
• این پیمان بر اهمیت همکاری بین‌المللی در حمایت از کاهش خسارات ناشی از بحرانهای طبیعی و تبادل دانش و تجربه در اقدامات کاهش خسارات ناشی از زلزله تأکید می‌کند. این پیمان همکاری، متعهد است که از اختصاص بخشی از کمک ملی و بین‌المللی بازسازی بم برای پروژه‌های بلند مدت کاهش خسارات فاجعه و فعالیتهای مربوطه حمایت نمایند.
• این پیمان نیاز برای همکاری درون بخشی از قبیل اخلاق، علم و آموزش در به حداکثر رساندن نتایج کار، در یک فرهنگ پیشگیرانه بعنوان یک بخش تفکیک‌ناپذیر راهبرد کاهش ریسک فاجعه را تأیید می‌کند.
• این پیمان همچنین تأکید می‌کند که یک رویکرد هماهنگ باید بطور اصولی در طراحی و اجرای ابتکارات بین‌المللی سازمان ملل مرتبط با کاهش ریسک، بعلاوه فعالیتهای نهادهای غیردولتی تخصصی و سرمایه‌گذاری و ساخت ظرفیتها در سطح ملی، تعقیب گردد. سند فوق شامل این موارد می‌باشد: ۱- ملاحظات فرابخشی؛ ۲- دیدگاه؛ ۳- اهداف؛ ۴- فعالیتهای مشارکتی و ابتکارات که شامل: الف) بررسی شرایط پس از زلزله بم و بازسازی بم؛ ب) کاهش بلندمدت خطرپذیری ناشی از زلزله.
• این سند به تأیید وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری رسیده است و توسط جناب آقای دکتر جلالی سفیر و نماینده دائم ایران در یونسکو در ۲۵ مارس به آقای ماتسورا مدیرکل یونسکو ارسال شده است.
• این Alliance بنا به پیشنهاد مشترک معاونین فرهنگی و علوم یونسکو به مدیرکل یونسکو، به تأیید آقایان ماتسورا، براون و انگلند رسیده و ایشان طی نامه‌ای از مدیران UNDP و OCHA/UN-ISDR خواستار الحاق رسمی آنها به این پیمان شده‌اند.
• در نظر است این سند به عنوان پیشنهاد علمی و فنی ایران به کنفرانس بازسازی بم ارائه گردد.

• شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای پیوستن به اتحادیه اعلام آمادگی نمود.