زمین‌لرزه ۱۴ تیر ۱۲۵۹ ( ۴ ژوئیه ۱۸۸۰) گرّوس تخت سلیمان

۱۳۶ سال پیش در چنین روزی در ۱۴ تیر ۱۲۵۹ (۴ ژوئیه ۱۸۸۰ میلادی)، زمین‌لرزه آسیب‌رسانی با بزرگای برآورد شده Mw=5.6 در منطقه گرّوس باختر زنجان، شماری از روستاها را ویران کرد و حدود ۶۰ تن را کشت. این لرزه، زمین‌لغزش‌ها و سنگ‌ریزش‌هایی را از کوه‌ها به راه انداخت و در یک جا چشمه گوگرد تازه‌ای آغاز به جریان کرد. دامنه آسیب‌ها تا چراغ تپه و زیستگاه‌های محوطه تخت سلیمان گسترش داشت، اما لرزه بر تخلیه آب از دریاچه واقع بر این محوطه اثری برجای نگذاشت. به انگوران نیز آسیب‌هایی رسید و هم‌چنین به روستاهای دیگری که در سوی جنوب تخت سلیمان جای دارند آسیب رسید؛ در تخت سلیمان تقریباً همه خانه‌ها در اثر زلزله اصلی و پس‌لرزه‌ای در ۵ ژوئیه ویران شد. لرزه در کاوند حس شد و به دنبال آن پس‌لرزه‌هایی تا ماه سپتامبر روی می‌داد.

زمین‌لرزه 14 تیر 1259 ( 4 ژوئیه 1880) گرّوس تخت سلیمان

 

زمین‌لرزه ۱۴ تیر ۱۳۲۷ ( ۵ ژوئیه ۱۹۴۸) گوک (گلباف)

۶۸ سال پیش در چنین روزی، در دیرهنگام بعداز ظهر ۱۴ تیر ۱۳۲۷ (۵ ژوئیه ۱۹۴۸ میلادی)، زمین‌لرزه نیرومندى در استان کرمان حس شد. بزرگای این لرزه برابر mb=5.9 و Ms=6 تعیین شده است. جزئیات منتشر شده‌اى از آسیب‌هایى که این لرزه به بار آورد وجود ندارد، اما اطلاعات محلى حاکى از آن است که آبادى‌هاى کم شمارى که در دهستان تنک جمعیت گوک جاى دارند ویران شدند. گفته شده است که خاستگاه زمین‌لرزه کوه دوشاه در شمال گوک بود و سنگریزش‌هایى از کوه‌هاى سوى شمال خاورى ملک و تیرکن به راه انداخت. این لرزه تا بم و کرمان به گونه‌اى نیرومند حس شد. لرزه در سکنج به ویژه شدید بود و مایه بیم و هراس و سبب آسیب‌هایى در آن‌جا شد، در حالی‌که در جوپار پس از زمین لرزه مدتى آبدهى قنات به گونه‌اى چشمگیر افزایش یافت. اهمیت این زمین‌لرزه در این واقعیت نهفته است که در امتداد جنوب خاورى همان منطقه‌اى روى داد که از رویدادهاى پیش‌تر، در سده نوزدهم، آسیب دیده بود. به ویژه زمین‌لرزه‌اى در ۱۸۷۷ م روستاهاى سیرچ، حسن‌آباد و هشتادان را ویران کرد و سبب شد که چشمه‌هاى گرم در پیرامون آبگرم از جریان باز ایستند. دامنه ‌آسیب‌ها به آبادى‌هایى که عمدتاً در جنوب آبگرم جاى دارند، گسترش داشت که در آن لرزه سبب پدیدارى ترک در زمین و فروشکستن سنگ‌ها شد. گواهى در دست نیست که این زمین‌لرزه در فاصله‌هاى چندان دورى حس شده باشد.