زمین‌لرزه ۹ دی ۱۲۴۲ (۳۰ دسامبر ۱۸۶۳) هیر-اردبیل

حدود ساعت ۲۲ شب به وقت محلی ۹ دی ۱۲۴۲ خورشیدی (۳۰ دسامبر ۱۸۶۳) زمین‌لرزه ویرانگری با بزرگا M_s=6.1 و مختصات رومرکزی ۳۸٫۲N و ۴۸٫۶E در شهرستان اردبیل روی داد که به ویژه به دهستان هیر آسیب رساند. در نیارق و کرت حدود ۵۰۰ تن کشته شدند و دلیلر به‌کلی ویران شد و تلفاتی به بار آمد. نیمی از هیر ویران شد و ۱۰۸ تن را کشت. آرال‌لو و نوشهر نیز ویران شد. درمجموع، ۱۰۰۰ تن از مردم و صدها دام کشته شدند. در اردبیل آسیب سختی به بار نیامد، اما همه خانه‌ها ترک برداشت. در لنکران، ۸۰ کیلومتر فراتر از رومرکز زمین‌لرزه، چراغ‌های آویزان ثانیه‌ها به‌نوسان درآمد که دامنه نوسان آن‌ها تا ۶۰ سانتی‌متر می‌رسید. بین هیر و بلگور، زمین‌لغزه‌های بسیاری به راه افتاد و در دره، زمین فروریزش کرد. این لرزه در پریشیب و تبریز به شدت احساس شد. در ۲ ژانویه ۱۸۶۴، یک پس‌لرزه نیرومند آسیب‌های افزونتری به بار آورد. در بلگور، زمین‌لغزه‌ای به راه انداخت که بر میزان آسیب‌ها افزود و تلفاتی به بار آورد. و وقوع پس‌لرزه‌ها تا مدتی ادامه داشت (امبرسیز و ملویل، ۱۹۸۲).

سایر زمین‌لرزه‌های مهم دنیا در این روز:

تاریخ	زمان	Y	X	عمق	Mw	منطقه	مرجع
۱۸۶۳/۱۲/۳۰		۳۸٫۲۰	۴۸٫۶۰	–	۶٫۱	Hir-Ardebil	Amb
۱۹۵۱/۱۲/۳۰	۱۸:۲۱:۰	۲۸٫۳۴	۵۷٫۲۱	–	۶	Kerman	Amb
۱۹۸۳/۱۲/۳۰	۲۳:۵۲:۴۰	۳۶٫۳۷۲	۷۰٫۷۳۸	۲۱۴٫۵	۷٫۴	Hindu Kush region, Afghanistan	USGS