مطالعه کاهندگی جنبش نیرومند زمین در ایران/قاسمی هادی

هدف اصلی از انجام مطالعه حاضر ارائه رابطه کاهندگی طیفی برای ایران می باشد. برآورد خطر زلزله در منطقه مورد نظر چه به روش احتمالی و چه به روش قطعی نیازمند استفاده از روابط کاهندگی می باشد. یکی از ترم های اصلی که در مدل اولیه اکثر روابط کاهندگی لحاظ می گردد، ترم مربوط به اثر شرایط ساختگاهی محلی می باشد. روشهای متعددی جهت برآورد و رده بندی شرایط ساختگاهی پیشنهاد گردیده که در این میان مرسوم ترین روش رده بندی ساختگاهها بر اساس سرعت موج برشی می باشد. در زمان انجام مطالعه حاضر، سرعت موج برشی تنها در محل ۱۰۷ ایستگاه (از ۱۰۹۴ ایستگاه) برآورد گردیده بود. از اینرو در این مطالعه از روشهای تجربی جهت برآورد رده ساختگاهی استفاده شده است. همچنین یک اندیس کمی جدید برای رده بندی ساختگاه با استفاده از رکوردهای ثبت شده در ساختگاه پیشنهاد شده است. تعداد ۳۴۷ ایستگاه شبکه شتابنگاری ایران که در هر یک از آنها حداقل ۳ رکورد جنبش نیرومند ثبت گردیده با استفاده از روش پیشنهادی در این مطالعه رده بندی شده و نتایج بدست آمده بیانگر کارایی این روش در عمل می باشد. روابط کاهندگی ارائه شده به منظور توصیف کاهندگی شتاب طیفی حرکت زمین در محدوده پریودی ۳-۰/۰۵ ثانیه، بزرگای گشتاوری ۵-۴/۷ و نزدیکترین فاصله تا صفحه گسیختگی ۱۰۰-۱۰ کیلومتر می باشند. به منظور ارائه روابط مذکور، رکوردهای جنبش نیرومند ثبت شده توسط شبکه شتابنگاری کشوری در خلال سالهای ۲۰۰۶-۱۹۷۵ مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین با توجه به نتایج آنالیز واریانس صورت گرفته، مبنی بر اینکه از لحاظ آماری تفاوت با اهمیتی در دامنه طیفی حرکات ثبت شده در بازه هایی با بزرگای Mw5 در مناطق غرب اوراسیا و فلات ایران مشاهده نمی شود، رکوردهای انتخابی منطقه غرب اوراسیا نیز به بانک داده های ایران اضافه شده است. آنالیزهای آماری انجام شده بر روی مقادیر باقی مانده محاسبه شده بر مبنای مدل پیشنهادی موید آن است که برازش مناسبی بر روی داده ها صورت گرفته و عملا هیچ روندی در توزیع مقادیر باقی مانده نسبت به بزرگا و فاصله مشاهده نمیشود. به منظور ارزیابی رابطه کاهندگی پیشنهادی در این مطالعه و نیز مقایسه آن با سایر روابط کاهندگی طیفی، از طرح کمی پیشنهادی شربام و همکاران، که مبتنی بر تعیین یک سری از کمیت های آماری بر مبنای مقادیر باقیمانده هم پایه شده میباشد،استفاده شده است. نتایج بررسی مذکور بیانگر کارایی مدل پیشنهادی در عمل میباشد. همچنین در این مطالعه رکوردهای جنبش نیرومند ایران که در حوزه میدان نزدیک زمین لرزه هایی با بزرگای گشتاوری Mw 6ثبت گردیده اند به منظور ارائه طیف پاسخ هموار شده در نظر گرفته شده است. در این قسمت طیف های پاسخ هر یک از رکوردها بر مبنای الگوریتم پیشنهادی مال هوترا هم پایه شده و میزان ضریب تقویت مربوط به هر سه ناحیه شتاب، سرعت و جابه جایی محاسبه شده است. ضرایب تقویت تعیین شده بر مبنای رکوردهای انتخابی با مقادیر تعیین شده در مطالعات مشابه مقایسه و یک الگوریتم عملی جهت ساختن طیف پاسخ هموار بر مبنای مقادیر بیشینه حرکت زمین و نیز ضرایب تعیین شده، پیشنهاد شده است.