در ساعت ۱۴:۲۲ به وقت محلی ترکیه (۱۲:۲۲ به وقت یو‌تی‌سی) روز ۳ آذر ۱۳۵۵، زمین‌لرزه‌ای با بزرگای Mw=7  و Ms=7.3 در مرز بین ایران- ترکیه رخ داد. رومرکز دستگاهی این زمین‌لرزه در مختصات ۳۹٫۱۲۱N و ۴۴٫۰۲۹E در نزدیکی منطقه چالدران و ۲۵ کیلومتری شمال شرقی مرادیه گزارش شد. عمق کانونی این زلزله در ۳۶ کیلومتری و شدت آن X در مقیاس مرکالی برآورد شده است. گسلش سطحی ایجاد شده در این زلزله دارای طول حدوداً ۵۰ کیلومتر و حداکثر جابه‌جایی راستگرد ۳ متر بوده است. این رخداد، زمین‌لغزش، نشست زمین و سنگ‌افت‌های متعددی به‌دنبال داشته است.

به‌هنگام زلزله ۲۴ نوامبر ۱۹۷۶، بیش‌تر ساختمان‌ها در ناحیه رومرکزی از دیوارهای آجری ضخیم با ملات گلی و سقف‌های سنگین ساخته شده بودند. از این رو، در شهر چالدران حدود ۹۵% و در روستاهای اطراف آن حدود ۸۰% خانه‌ها ویران شدند. این زمین‌لرزه با ۵ هزار نفر کشته، ۱۵ هزار نفر زخمی و بیش از ۵۱ هزار بی‌خانمان، مهمترین زلزله در سده اخیر در این ناحیه محسوب می‌شود که در آن علاوه بر خسارت سنگین در ترکیه به ویژه در شهر چالدران، خسارت‌هایی به شهرهای مرزی ایران چون “سیه چشمه” و “خوی” و روستاهای اطراف نیز وارد شد.

معرفی منابع مطالعاتی بیش‌تر در خصوص این زمین‌لرزه:

۱) Gülkan, P.; Gürpinar, A.; Celebi, M.; Arpat E. & Gencoğlu (1978). Engineering report on the Muradiye-Çaldiran, Turkey, earthquake of 24 November 1976. National Academies, 59 pages.

۲) Toksöz, M.N.; Arpat E. & Şaroğlu F. (1977). “East Anatolian earthquake of 24 November 1976”. Nature, Vol. 270, pp. 423–۴۲۵, doi: 10.1038/270423b0.

۳) Ohta, Y.; Goto N., Satoh K., Ergünnay O. & Tabban A. (1980). “An engineering seismological study on the 1976 Çaldiran earthquake in Turkey”,  Proceedings of the seventh world conference on Earthquake Engineering, Istanbul, Turkey. pp. ۳۹۹–۴۰۶٫

سایر زمین‌لرزه‌های مهم دنیا در این روز:

تاریخ زمان Y X عمق M منطقه مرجع
۱۹۵۱/۱۱/۲۴ ۱۸:۴۷:۱۸ ۲۳٫۰۴۶ ۱۲۱٫۲۴۹ ۲۵ ۷٫۳ Taiwan USGS
۱۹۵۱/۱۱/۲۴ ۱۸:۵۰:۲۴ ۲۳٫۰۹۲ ۱۲۱٫۲۱۴ ۳۰ ۷٫۸ Taiwan USGS
۱۹۷۶/۱۱/۲۴ ۱۲:۲۲:۱۹ ۳۹٫۱۲۱ ۴۴٫۰۲۹ ۳۶ ۷٫۳ Turkey-Iran border region USGS
۱۹۸۳/۱۱/۲۴ ۵:۳۰:۳۴ -۷٫۴۸۱ ۱۲۸٫۱۶۸ ۱۷۸٫۵ ۷٫۳ Kepulauan Barat Daya, Indonesia USGS