مؤلفه قائم زلزله در حوزه نزدیک می تواند اثرات مخربی بر روی سازه های بتنی داشته باشد.تحقیقات انجام شده نشان می دهد اعمال مولفه عمودی زلزله موجب افزایش قابل توجه نیروی محوری ستونهای بتن مسلح شده است بطوریکه در آیین نامه های جدید بار گذاری دنیا نظیر ASCE/SEI 7-05 اثر موٌلفهٌ قائم در حوزهٌ نزدیک دیده شده است. در کشور ما نیز مؤلفهٌ قائم در زلزله های پیشین قابل توجه بوده است .به عنوان مثال می توان زلزله های طبس و بم را نام برد که به عنوان زلزله های حوزه نزدیک تلقی می شوند با این وجود در استاندارد ۲۸۰۰ اثر موٌلفهٌ قائم در بارگذاری لرزه ای بصورت جامع پیشبینی نشده است.
با توجه به موارد مذکور جهت بررسی اثر موٌلفهٌ قائم زلزله بر سازه های ساختمانی موجود کشور ، دو قاب بتنی موجود که در خلال زلزلهٌ بم سال ۲۰۰۳ دچار آسیب دیدگی شده بودند انتخاب شده است. سازه ها در خلال زلزلهٌ بم موجود بوده اند و دچار شکست کلی نشده اند. هدف از این تحقیق ، ابتدا ارزیابی اعضای سازه ای تحت بارگذاری با ضوابط استاندارد ۲۸۰۰ و ASCE/SEI 7-05 و سپس ارزیابی اثر موٌلفهٌ قائم به کمک تحلیل دینامیکی غیر خطی تحت اثر زلزله های واقعی : بم ،طبس و السنترو بوده است.
در جهت بررسی وضعیت سازه ها با توجه به ملزومات استاندارد ۲۸۰۰ ظرفیت اعضای سازه ها بررسی شد. سپس سازه ها تحت شتابنگاشت زلزله های بم ، طبس و السنترو تحلیل دینامیکی غیر خطی شده و پارامترهای مختلفی از آنها مانند برش پایه، تغییر مکان افقی، شکل پذیری، نیروی محوری ستون ها و … با دخالت موٌلفهٌ قائم زلزله ها بررسی گردیده است.
نتایج تحلیل دینامیکی غیر خطی نشان می دهد با دخالت موٌلفهٌ قائم زلزله ، نیروی محوری ستون حدود ۵۰ الی۱۱۰ درصد افزایش می یابد و همچنین نیاز شکل پذیری سازه حدود ۱۰ درصد افزایش می یابد. بعلاوه نتایج بیانگر آن است که بطور کلی موٌلفهٌ قائم زلزله بر برش و تغییر مکان افقی طبقات تاٌثیر قابل ملاحظه ای ندارد. بیشترین اثرات موٌلفهٌ قائم به نتایج زلزلهٌ بم مربوط می شود.
بررسی اثر مولفه قائم زلزله برساختمانهای بتنی/صیفی ممقانی بابک
/توسط Arash Eslamiمؤلفه قائم زلزله در حوزه نزدیک می تواند اثرات مخربی بر روی سازه های بتنی داشته باشد.تحقیقات انجام شده نشان می دهد اعمال مولفه عمودی زلزله موجب افزایش قابل توجه نیروی محوری ستونهای بتن مسلح شده است بطوریکه در آیین نامه های جدید بار گذاری دنیا نظیر ASCE/SEI 7-05 اثر موٌلفهٌ قائم در حوزهٌ نزدیک دیده شده است. در کشور ما نیز مؤلفهٌ قائم در زلزله های پیشین قابل توجه بوده است .به عنوان مثال می توان زلزله های طبس و بم را نام برد که به عنوان زلزله های حوزه نزدیک تلقی می شوند با این وجود در استاندارد ۲۸۰۰ اثر موٌلفهٌ قائم در بارگذاری لرزه ای بصورت جامع پیشبینی نشده است.
با توجه به موارد مذکور جهت بررسی اثر موٌلفهٌ قائم زلزله بر سازه های ساختمانی موجود کشور ، دو قاب بتنی موجود که در خلال زلزلهٌ بم سال ۲۰۰۳ دچار آسیب دیدگی شده بودند انتخاب شده است. سازه ها در خلال زلزلهٌ بم موجود بوده اند و دچار شکست کلی نشده اند. هدف از این تحقیق ، ابتدا ارزیابی اعضای سازه ای تحت بارگذاری با ضوابط استاندارد ۲۸۰۰ و ASCE/SEI 7-05 و سپس ارزیابی اثر موٌلفهٌ قائم به کمک تحلیل دینامیکی غیر خطی تحت اثر زلزله های واقعی : بم ،طبس و السنترو بوده است.
در جهت بررسی وضعیت سازه ها با توجه به ملزومات استاندارد ۲۸۰۰ ظرفیت اعضای سازه ها بررسی شد. سپس سازه ها تحت شتابنگاشت زلزله های بم ، طبس و السنترو تحلیل دینامیکی غیر خطی شده و پارامترهای مختلفی از آنها مانند برش پایه، تغییر مکان افقی، شکل پذیری، نیروی محوری ستون ها و … با دخالت موٌلفهٌ قائم زلزله ها بررسی گردیده است.
نتایج تحلیل دینامیکی غیر خطی نشان می دهد با دخالت موٌلفهٌ قائم زلزله ، نیروی محوری ستون حدود ۵۰ الی۱۱۰ درصد افزایش می یابد و همچنین نیاز شکل پذیری سازه حدود ۱۰ درصد افزایش می یابد. بعلاوه نتایج بیانگر آن است که بطور کلی موٌلفهٌ قائم زلزله بر برش و تغییر مکان افقی طبقات تاٌثیر قابل ملاحظه ای ندارد. بیشترین اثرات موٌلفهٌ قائم به نتایج زلزلهٌ بم مربوط می شود.