بررسی اثر ساختگاهی و طبقه بندی ساختگاه با استفاده از نگاشتهای زمین لرزه کجور- فیروزآباد/رحیم زاده سعید

تأثیرات مشخصات خاک حین زمین‌لرزه یکی از عوامل و فاکتورهای مهم درمهندسی زلزله می باشد. پوشش رسوبی نرم می تواند تحت تأثیر زمین‌لرزه بشدت تشدید گردد. باند فرکانسی تحت تأثیر چنین پدیده ای وابسته به ضخامت و سرعت امواج لایه‌های خاک می باشد و زمانی که فرکانس غالب ساختگاه نزدیک به فرکانس ارتعاش سازه‌های واقع در آن باشد خسارت بسیار بزرگی قابل پیش‌بینی می باشد. در سالهای اخیر بررسی تأثیرات ساختگاه یکی از موضوعات مورد توجه در مهندسی زلزله بود و مطلعات گسترده ای در این خصوص صورت گرفته است. در این راستا روشهای مختلفی از جمله روش نسبت طیفی مولفه‌های افقی یا روش ایستگاه مرجع در حوزه فرکانس مورد استفاده قرار می گیرد. بطور معمول در مطالعات اثر ساختگاهی از نسبت طیفی مولفه‌های ساختگاه رسوبی به سنگی به بروش ایستگاه مرجع موسوم می باشد استفاده می گردد. امروزه نسبت طیفی مولفه افقی به قائم H/V نیز به منظور تعیین اثر ساختگاه مورد استفاده قرار می گیرد. اگرچه مبنای فیزیکی این روش با استفاده از نگاشتهای زلزله چندان واضح نیست، اما کارائی این روش در تعیین مشخصات بزرگنمایی تابع ساختگاه توسط محققان مختلف به اثبات رسیده است. بدین ترتیب فرکانس غالب تابع بزرگنمایی ساختگاه براساس مدل یک بعدی که با نسبت طیفی H/V همخوانی دارد محاسبه می گردد. براساس فرکانس غالب شناسایی شده در هر ساختگاه، می توان ساختگاههای مورد مطالعه را طبقه بندی و اثر ساختگاه را در آن بررسی نمود.
در این پایان‌نامه با استفاده از نگاشتهای ثبت شده حین زمین‌لرزه کجور- فیروز آباد در ۱۲۰ ایستگاه شتابنگاری واقع در محدوده ۵۴- ۴۸ درجه ، طول ‌جغرافیایی و ۳۸-۳۵ درجه، عرض ‌جغرافیایی و با استفاده از روشهای نسبت طیفی اثر ساختگاه بررسی و با استفاده از فرکانسهای غالب بدست آمده، طبقه بندی هریک از ساختگاههای مورد مطالعه تعیین گردید. در خصوص ساختگاه شهر تهران طبقه بندی حاصله با نتایج مطالعات ریز پهنه بندی لرزه ای تهران مقایسه و در برخی نقاط نتایج جدیدی حاصل آمد. سپس بر اساس طبقه بندی صورت گرفته، طیف پاسخ شتاب هر طبقه ساختگاهی محاسبه و با طیف طرح آیین نامه ۲۸۰۰ ویرایش اول و دوم مقایسه گردید. براساس این بررسی طیف طرح ویرایش دوم آئین نامه، همپوشانی مناسبی با نتایج حاصله دارد