مطالعه لرزه خیزی و لرزه زمینساخت در زون زاگرس شرقی/غلامزاده عباس

در این رساله لرزه خیزی و لرزه زمینساخت منتهی الیه جنوب شرق زاگرس مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور از داده‌های شبکه موقت متراکم محلی که از ۱۲ آذر ۱۳۸۴ تا ۲۵ خرداد ۱۳۸۵ در منطقه نصب شده، استفاده گردیده است. در طی این مدت زمینلرزه ۶ آذر ۱۳۸۴ جزیره قشم با بزرگی Mb=6.0 ، زمینلرزه ۹ اسفند ۱۳۸۴ تیاب با بزرگای Mb=5.9 و نیز زمینلرزه ۵ فروردین ۱۳۸۵ فین با بزرگای Mb=6.0 در این منطقه روی داده است. در این پژوهش پسلرزه‌های دو زمینلرزه قشم و تیاب به همراه خرد زمینلرزه‌های منطقه خورگو واقع در شمال بندر عباس مورد مطالعه قرار گرفته است.
نتایج کار ما بیانگر این است که ساختار پوسته فوقانی لبه جنوبی زاگرس در جزیره قشم شامل لایه‌ای رسوبی به ضخامت ۱۰ کیلومتر و با سرعت نسبتاً کم ۴/۴ کیلومتر بر ثانیه که بر روی پی‌سنگ بلورین با سرعت حدود ۶/۶ کیلومتر بر ثانیه قرار گرفته، می‌باشد. در منطقه خورگو در شمال بندر عباس این ساختار شامل لایه‌ای رسوبی با همان ضخامت ۱۰ کیلومتر اما با سرعت ۵/۶۲ کیلومتر بر ثانیه است. این لایه رسوبی بر روی دو لایه دیگر قرار دارد که اولی به ضخامت ۸ کیلومتر و سرعت ۵/۸۴ کیلومتر بر ثانیه و دومی با ضخامت ۴ کیلومتر و با سرعت ۵/۹۴ کیلومتر بر ثانیه است، این سه لایه بر روی لایه نیم فضایی با سرعت ۶/۶۶ کیلومتر بر ثانیه قرار می‌گیرند.
در شمال گسل MZRF و در منطقه رخداد زمینلرزه ۹ اسفند تیاب، ساختار سرعتی پوسته فوقانی شامل لایه‌ای به ضخامت ۱۶ کیلومتر و سرعت ۶/۰۲ کیلومتر بر ثانیه است که بر روی لایه نیم فضا با سرعت ۶/۵۴ کیلومتر بر ثانیه قرار گرفته است.
یکسانی سرعت لایه نیم فضا دلالت بر این دارد که این منطقه بر روی پی سنگ بلورین مشابهی قرار گرفته است.
عمق رویدادهای لرزه‌ای در این ناحیه از جنوب به سمت شمال متفاوت است. پسلرزه‌های زلزله ۶ آذر ۱۳۸۴ قشم، دارای گستره عمقی ۷ تا ۱۸ کیلومتر هستند. در حالی که در شمال گسل معکوس اصلی زاگرس (MZRF) پسلرزه‌های زلزله ۹ اسفند ۱۳۸۴ تیاب اعماقی بین ۱۲ تا ۲۳ کیلومتر دارند. در منطقه خورگو واقع در شمال بندر عباس، خرد زمینلرزه‌ها دارای عمقهایی بین ۵ تا ۲۵ کیلومتر هستند. اعماق کمتر از ۱۰ کیلومتر برای رویدادهای لرزه‌ای قشم و خورگو بیانگر این واقعیت است که بخشی از این رویدادها در لایه رسوبی قرار می-گیرند.
در منطقه خورگو، مطالعه خرد زمینلرزه‌ها، روند پلکانی رویدادها در اطراف قطعات گسل جبهه کوهستان (MFF) بسیار واضح را نشان می‌دهد. امتداد این روند پلکانی به سمت شمال شرق است و می‌توان ادامه آن را با عبور از گسل زاگرس مرتفع (HZF) در منطقه مثلثی شکل واقع در شمال گسل زاگرس مرتفع دنبال نمود. پیشتر این روند پلکانی رویدادها به صورت کاذب به عنوان لرزه‌خیزی به سمت شمال شرق تصور شده است(کادینسکی-کد و برازنگی، ۱۹۸۲).
مطالعه ما بر روی پسلرزه‌های زلزله ۶ آذر جزیره قشم حاکی از وجود دو سازوکار گسلی امتداد لغز و معکوس است. این دو سازوکار در فاصله نزدیکی از یکدیگر قرار دارند. آزیموت متوسط محورهای P برای رویدادهای با سازوکار امتداد لغز تقریباً موازی جهت همگرایی بین صفحه عربی و اوراسیا که توسط اندازه گیری‌های GPS بدست آمده می‌باشد.
بطور کلی نتایج حاصل از این مطالعه نشاندهنده پیچیدگی سازوکار تغییر شکل در منتهی الیه شرقی زاگرس می باشد. مولفه قابل توجه امتداد لغز در انتهای سیستم گسلی زندان-میناب-پالامی (ZMP) در بین پسلرزه های زمین لرزه تیاب نشانگر ادامه حرکت امتداد لغز سیستم گسلی زندان-میناب-پالامی (ZMP) به شمال محل تلاقی با گسل معکوس اصلی زاگرس (MZRF) می‌باشد.
همچنین در غرب سیستم گسلی زندان-میناب-پالامی (ZMP) تا گسل زاگرس مرتفع (HZF) رویدادهایی با مولفه حرکت امتداد لغز مشاهده شده است که مولفه امتداد لغز آنها می‌تواند تحت تاثیر حرکت راستگرد سیستم گسلی زندان-میناب-پالامی (ZMP) باشد.