گزارش زمین‌لرزه ۸ اکتبر ۲۰۰۵ میلادی مظفرآباد پاکستان

در ساعت هشت و پنجاه دقیقه به وقت محلی (ساعت ۳:۵۰ به وقت جهانی و ۷:۲۰ به وقت تهران) زلزله شدیدی با بزرگای گشتاوری ۷/۶= Mw د ر۱۴ کیلومتری شمال مظفر آباد پاکستان رخ داد. زلزله در هر پانزده ایستگاه شبکه لرزه نگاری باند پهن پژوهشگاه ثبت شده است (شکلهای ۱ و ۲).
گزارشهای اولیه از تلفات و خسارت به ویژه در پاکستان و افغانستان و کشمیر هند حکایت دارد. مردم در کابل، اسلام آباد و سرینگر کشمیر سراسیمه از خانه‌ها بیرون ریخته اند. کانون زلزله در ۱۱۰ کیلومتری شمال اسلام آباد و ۱۷۵ کیلومتری شمالغرب سرینگر مرکز کشمیر واقع بوده است. زلزله در حدود دو دقیقه طول کشیده و سازوکار آن فشاری و ژرفای آن کم و در حدود ۱۰ کیلومتر برآورد شده است(شکل ۳). دهها تن تلفات و مجروح و در شمال پاکستان گزارش شده است. ضمنا گزارشهای اولیه حکایت از فروریختن یک ساختمان بلند ۱۹ طبقه و برج مالاگارا در اسلام آباد دارد. همچنین ۷۵ ساختمان در اسلام آباد ویران شده اند. ارتباط تلفنی با منطقه مظفر آباد قطع شده است. بنابراین هنوز اطلاع دقیقی از میزان خسارت واقعی در پهنه رومرکزی در دسترس نیست.
منطقه زلزله زده ناحیه ای کوهستانی با پتانسیلی بالا برای وقوع زمین لغزش است . گزارشهای اولیه حاکی از وقوع زمین لغزشهای پی در پی در منطقه شمال پاکستان و فروریختن ساختمانهای روستای در محدوده ای وسیع در همین ناحیه است. بر اساس اطلاعات دریافتی تا این ساعت انتظار می رود که این زلزله موجب تلفات زیادی شده باشد. از سوی دیگر ناپایدار بودن نوع ساخت و ساز سنتی و روستائی در منطقه زلزله زده می تواند موجب گسترش آسیب گسترده در منطقه رومرکزی شده باشد.
زلزله در لاهور نیز با خسارت(فروریختن چندین مغازه) و تلفات همراه بود. همچنین گزارشهای دیگر از خسارت در راولپندی و کویته خبر می دهد. همچنین در منطقه سرینگر در کشمیر پاکستان نیز خسارتها و تلفات گزارش شده است. روند گسل شمالغرب- جنوبشرقی بوده گسلش از نوع فشاری و مربوط به ناحیه حدفاصل پلاتفرم هند و آرک کوهستان در شمال پاکستان است. تا ساعت ۱۰ صبح امروز به وقت تهران گزارشها از ویرانی کامل چهار روستا در کشمیر پاکستان خبر می دهد. همچنین همین گزارشها حکایت می کند که نیروهای امدادی در مقابل این بحران فاقد آمادگی بوده و در دقایق و ساعات اولیه سردرگمی وسیعی نزد مردم و نیروهای ارتش و پلیس مشاهده شده است و همچنین اولین نیروهای امداد رسان از اهالی و مردم عادی بوده اند.

شکل (۱): لرزه نگاشتهای خام ثبت شده از زمین‌لرزه اصلی مظفرآباد پاکستان و پسلرزه‌های آن.
(پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله).

شکل(۲): لرزه نگاشتهای پردازش شده از زمین‌لرزه اصلی ۲۰۰۵/۱۰/۸ مظفرآباد پاکستان.
(پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله).

شکل(۳): سازوکار کانونی زمین‌لرزه ۲۰۰۵/۱۰/۸ مظفرآباد پاکستان
(برگرفته از سایت اینترنتی www.emsc-csem.org)

شکل(۴): لرزه خیزی یک دهه اخیر منطقه
(برگرفته از سایت اینترنتی wwwneic.cr.usgs.gov )

جدول(۱):لیست زمین‌لرزه‌های تاریخی پاکستان و نواحی مجاور آن با کشورهای هندوستان و افغانستان

شکل(۵):عکس ماهواره ای از منطقه زلزله زده (Google earth).

شکل(۶): ویرانی کامل برج ۱۹ طبقه در اسلام آباد
(http://www.nytimes.com/2005/10/09/international/asia/09quake.html)

شکل(۷):زمین لغزش ایجاد شده در اثر زمین‌لرزه پاکستان
(http://www.startribune.com/images/17).