مطالعات بکارگیری امکانات خودامدادی محله‌ای برای کاهش پایدار خطر پذیری در برابر زلزله

مطالعات بکارگیری امکانات خودامدادی محلهای برای کاهش پایدار خطر پذیری در برابر زلزله

مجری: دکتر یاسمین استوار ایزدخواه
همکار: دکتر محمود حسینی

چکیده
تجارب حاصل از زلزله‌های متعدد در نقاط مختلف دنیا حاکی از نقش مؤثر اهالی محل بویژه، همسایگان در مراحل قبل، هنگام و خصوصاً در امداد‌رسانی بعد از زلزله است و نشان می‌دهد که در بیشتر مواقع افراد محله از جمله اولین افرادی‌اند که در زلزله‌های بزرگ می‌توانند به کـمـک هـمسایگان خــود بشتابند. بر این اساس، این مطالعه با هــدف آموزش و فـعـّال نمودن مردم محلی و گـروههای مختلف مردم در محله‌های هر شهر صورت گرفته تا قبل از سانحه، همکاری دو جانبه‌ای با دولت محلی داشته باشند و توانمندیهای خود را افزایش دهند و یا به روز نمایند و بتوانند قبل از زلزله و بویژه بلافاصله پس از آن، تا زمان رسیدن گروههای نجات و امداد به مناطق آسیب‌دیده، به طور مؤثر به یکدیگر کمک نمایند. در این راستا، ابتدا به توضیح مفهوم مدیریت خطرپذیری جامعه‌محور و در ادامه، به مروری بر ادبیات فنّی مرتبط و جمع‌آوری اطلاعات از مستندات موجود پرداخته شده است. سپس، برای شناسایی نقاط قوت و ضعف مشارکت مردم در خصوص مواجهه آنها با شرایط حاصل از زلزله‌های بزرگ در ایران بحث گردیده و به امکانات آموزشی و قابلیتهای اطلاع‌‌رسانی و تجهیزات موجود در کشور، که می‌توان از آنها در راستای گسترش و اجرای طرح خودامدادی محله‌ای استفاده نمود، پرداخته شده است. فهرستی از پیش‌نیازهای برنامه‌ریزی پایدار محله نیز ارائه شده و در ادامه با ارائه ساختاری برای مدیریت بحران محله‌ای و بیان وظایف تمامی اهالی محل اعم از افراد خانواده‌ها در محلات، اقداماتی که آنان باید پس از وقوع زلزله انجام دهند، بر اساس محتمل‌ترین سناریو به تفصیل تشریح شده است. بر اساس این مطالعه، می‌توان نتیجه گرفت که با توجه به امکانات موجود در ایران و تجربیات حاصل از زلزله‌های گذشته، اجرای این طرح در سطح کشور امکانپذیر است. البته ممکن است مشکلات متعددی نیز وجود داشته باشد که مهمترین آنها متقاعد کردن قاطبه مردم برای اجرای این طرح است که برای رفع این مشکل، نقش متخصصین علوم اجتماعی و رسانه‌های گروهی اهمیت کلیدی دارد.

واژه های کلیدی
خودامدادی محله‌ای، خطرپذیری، زلزله، همسایگان، برنامه‌ریزی پایدار، شورای محله