برآورد نسبی میزان دگرشکلی حاصل از زمین لرزه های بزرگ شرق ایران

برآورد نسبی میزان دگرشکلی حاصل از زمین لرزه های بزرگ شرق ایران
مهرداد مصطفی زاده

چکیده

مطالعه دگرشکلی یک منطقه با استفاده از پارامترها و روشهای متعددی امکانپذیر است. هدف اصلی این طرح پژوهشی برآورد دگرشکلی با استفاده از محاسبه واتنیدگی لرزه‌ای زمین‌لرزه‌هایی است که پیرامون دشت لوت، واقع در شرق ایران، روی داده است. فرآیند نظری این پژوهش در چهار مرحله انجام پذیرفته است:

  1. برآورد سازوکار کانونی و گشتاور زلزله‌های تاریخی؛
  2. مدلسازی شکل موج رویدادهای دستگاهی به منظور برآورد پارامترهای چشمه با استفاده از داده‌های ثبت شده در ایستگاههای فواصل دور؛
  3. استخراج طیف دامنه داده‌های لرزه‌ای راه دور؛
  4. محاسبه واتنیدگی لرزه‌ای مجموعه رویدادهای تاریخی و دستگاهی.

مقایسه تانسور آهنگ واتنیدگی لرزه‌ای در پهنه‌های مورد مطالعه حاوی نتایج ذیل است:

  • واتنیدگی لرزه‌ای در این منطقه پیرامون گسلهایی با منشاء زمین‌ساختی همانند گسل گوک، نایبند، زاهدان و نصرت-آباد ظاهر گردیده است؛
  • مکانیزم جابه‌جایی در اکثر پهنه‌های مورد مطالعه روند چرخشی راستگرد دارند و مقدار آن در حوزه لوت بیش از دیگر مناطق، محاسبه گردیده است؛
  • مؤلفه‌های تنش ε۱۱ در اکثر پهنه‌ها روند کوتاه‌شدگی پوسته را در راستای شمالی- جنوبی نشان می‌دهد و در دشت بیاض دارای بیشترین مقدار است؛
  • مؤلفه ε۲۲ در پهنه‌های بم – گوک، دشت بیاض، نصرت‌آباد و مکران، کشیدگی شرقی- غربی را نشان می‌دهد؛
  • مؤلفه ε۳۳ در همه پهنه‌ها (بجز گوک و مکران) مبیّن ضخیم‌شدگی پوسته است؛
  • مؤلفه ε۲۱ معرف افزایش آهنگ واتنیدگی شمالی- جنوبی در انتقال از شرق به غرب می‌باشد؛
  • مؤلفه ε۳۱ در پهنه طبس دارای بیشترین مقدار و معرف حرکت بخشهای زیرین پوسته به سمت شمال می‌باشد.

واژههای کلیدی
دشت لوت، مدلسازی شکل موج، تانسور لرزه‌ای