” ترویج و همگانی کردن علم” عنوان کارگاهی بود که بعداز ظهر روز دوشنبه، ۲۸ آذرماه، به مناسبت هفته پژوهش در پژوهشگاه برگزار شد.
دکتر” منصور وصالی”، عضو هیات علمی دانشگاه تربیت دبیر شهیر رجایی، هدف علم را آماده سازی بشر و تبدیل او به انسانی تصمیم گیر و تصمیم ساز در دنیای مدرن امروز دانسته وگفت: علم پاسخ به پرسشگری انسان است. پرسشگری همواره وجود داشته و ویژگی انسان است.
وی گفت: پرسش ها و پاسخ ها بخش مهمی از فرهنگ بشری هستند. علم شیوۀ تفکر است و ابزار و فناوری محصول بعدی آن هستند. میتوان اظهار داشت که شیوۀ تفکر فراتر از ابزار و فناوری است و درهمۀ مسایل زندگی تأثیر دارد.
موسس شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران افزود: عدم شناخت واقعی ماهیت علم، وجود باورها و اعتقادات آمیخته با خرافات، فقدان سیستم مناسب آموزش علم در سطوح مختلف، تعصبات و نیز دیدگاه های تقابلی و مقاومتی در برابر علم از جمله موانعی هستند که موجب کندی ترویج علم و عدم کاربردی شدن آن در تمامی ابعاد زندگی بشری می شود؛ که صرفاً مختص جامعه و کشور ما نیست.
یک عضو هیات علمی “مرکز تحقیقات سیاست های علمی کشور” نیز موضوع ترویج علم را مبحثی جدید و جوان ذکر کرده که در نیم قرن اخیر مورد توجه محافل دانشگاهی قرار گرفته است.
دکتر” اکرم قدیمی” ضمن برشمردن ترویج علم به عنوان ابزار ارتباطی بین علم و جامعه افزود: ترویج علم شامل هر فعالیتی است که در جهت همگانی کردن علم، گسترش تفکر و طرز فکر علمی و یا علاقمند کردن مردم یا گروه هایی از آنها به علم صورت می گیرد.
وی مراحل تکامل علوم را شامل سه مرحله: پذیرش از طرف عامه، درک علم توسط عامه و مشارکت عامه در علم دانسته و گفت: سخت باوری و فریفتگی عامه در محیط های سنتی، شکاف بین سنت و مدرنیته، عدم توسعه انسانی کامل، عدم وضوح در مفاهیم بکارگرفته شده در ترویج علم، وجود سیستم های ناهمگون در جامعه و عدم تجهیزات مناسب برای ترویج علم از مهمترین موانع ترویج علم به شمار می روند.
دکتر قدیمی در پایان با اشاره به نوپا بودن موضوع ترویج علم در ایران، خاطرنشان کرد: ترویج علم به تعامل سه حوزه جامعه، علم و فناوری می پردازد که نتیجه اش رفاه افراد جامعه است که در کشور مراحل نخستین خود را طی میکند و حالتی یکسویه دارد.
در ادامه این کارگاه رییس گروه آموزش های همگانی پژوهشگاه با تکیه بر تجربه برگزاری سیزده سال مانور “زلزله و ایمنی” در کشور به عنوان نمونه ای از ترویج علم و آموزش مسایل علمی مربوط به زلزله و علوم زمین، مهمترین چالش های موجود در این تجربه را عدم اعتقاد کامل و عملی آموزش دهندگان به مباحث مانور، ترس از زلزله در همه طیف ها اعم از مردم، رسانه ها، مسوولان و…، و نیز تمایل مردم به فراموش کردن وقایع بد دانست.
دکتر “محمدرضا مهدوی فر” افزود: عدم علاقه مخاطبان به یادگیری از طریق خواندن، باور خرافی ” زلزله قضا و قدر و عذاب الهی است” را از جمله دیگر محدودیت های تریج علم زلزله شناسی ذکر کرد.
این عضو هیات علمی پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله راهکارهای مرتفع سازی این چالش ها را بدین ترتیب عنوان کرد: اعتقاد کامل آموزش دهندگان به مباحثی که ارایه می دهند، متقاعد سازی اعضای خانواده و همکاران خود به این مباحث، جایگزین کردن مفهوم زندگی با زلزله به جای ترس از آن در آموزش ها، ارایه آموزش به زبان ساده و متناسب با فرهنگ جامعه، استفاده از شیوه های بصری در ارایه آموزش ها و صبوری در مقابل انتقادات بدون استدلال.
دکتر مهدوی فر در پایان سخنانش فرایند آموزش و ترویج علم را امری آهسته ذکر کرده و خاطرنشان کرد: شکیبایی در امر آموزش اصلی است اجتناب ناپذیر و نباید در این راه از دادن آموزش خسته شویم.
|
از راست: دکتر محمدرضا مهدوی فر، دکتر منصور وصالی، دکتر اکرم قدیمی، دکتر مهدی زارع در کارگاه ترویج علم
|
شرکت های دانش بنیان سبب شکوفایی اقتصادی و اشاعه تکنولوژی می گردند...
هدف علم آماده سازی انسان برای زندگی در دنیای پیچیده و مدرن امروزی است
/در اخبار پژوهشگاه /توسط admin” ترویج و همگانی کردن علم” عنوان کارگاهی بود که بعداز ظهر روز دوشنبه، ۲۸ آذرماه، به مناسبت هفته پژوهش در پژوهشگاه برگزار شد.
دکتر” منصور وصالی”، عضو هیات علمی دانشگاه تربیت دبیر شهیر رجایی، هدف علم را آماده سازی بشر و تبدیل او به انسانی تصمیم گیر و تصمیم ساز در دنیای مدرن امروز دانسته وگفت: علم پاسخ به پرسشگری انسان است. پرسشگری همواره وجود داشته و ویژگی انسان است.
وی گفت: پرسش ها و پاسخ ها بخش مهمی از فرهنگ بشری هستند. علم شیوۀ تفکر است و ابزار و فناوری محصول بعدی آن هستند. میتوان اظهار داشت که شیوۀ تفکر فراتر از ابزار و فناوری است و درهمۀ مسایل زندگی تأثیر دارد.
موسس شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران افزود: عدم شناخت واقعی ماهیت علم، وجود باورها و اعتقادات آمیخته با خرافات، فقدان سیستم مناسب آموزش علم در سطوح مختلف، تعصبات و نیز دیدگاه های تقابلی و مقاومتی در برابر علم از جمله موانعی هستند که موجب کندی ترویج علم و عدم کاربردی شدن آن در تمامی ابعاد زندگی بشری می شود؛ که صرفاً مختص جامعه و کشور ما نیست.
یک عضو هیات علمی “مرکز تحقیقات سیاست های علمی کشور” نیز موضوع ترویج علم را مبحثی جدید و جوان ذکر کرده که در نیم قرن اخیر مورد توجه محافل دانشگاهی قرار گرفته است.
دکتر” اکرم قدیمی” ضمن برشمردن ترویج علم به عنوان ابزار ارتباطی بین علم و جامعه افزود: ترویج علم شامل هر فعالیتی است که در جهت همگانی کردن علم، گسترش تفکر و طرز فکر علمی و یا علاقمند کردن مردم یا گروه هایی از آنها به علم صورت می گیرد.
وی مراحل تکامل علوم را شامل سه مرحله: پذیرش از طرف عامه، درک علم توسط عامه و مشارکت عامه در علم دانسته و گفت: سخت باوری و فریفتگی عامه در محیط های سنتی، شکاف بین سنت و مدرنیته، عدم توسعه انسانی کامل، عدم وضوح در مفاهیم بکارگرفته شده در ترویج علم، وجود سیستم های ناهمگون در جامعه و عدم تجهیزات مناسب برای ترویج علم از مهمترین موانع ترویج علم به شمار می روند.
دکتر قدیمی در پایان با اشاره به نوپا بودن موضوع ترویج علم در ایران، خاطرنشان کرد: ترویج علم به تعامل سه حوزه جامعه، علم و فناوری می پردازد که نتیجه اش رفاه افراد جامعه است که در کشور مراحل نخستین خود را طی میکند و حالتی یکسویه دارد.
در ادامه این کارگاه رییس گروه آموزش های همگانی پژوهشگاه با تکیه بر تجربه برگزاری سیزده سال مانور “زلزله و ایمنی” در کشور به عنوان نمونه ای از ترویج علم و آموزش مسایل علمی مربوط به زلزله و علوم زمین، مهمترین چالش های موجود در این تجربه را عدم اعتقاد کامل و عملی آموزش دهندگان به مباحث مانور، ترس از زلزله در همه طیف ها اعم از مردم، رسانه ها، مسوولان و…، و نیز تمایل مردم به فراموش کردن وقایع بد دانست.
دکتر “محمدرضا مهدوی فر” افزود: عدم علاقه مخاطبان به یادگیری از طریق خواندن، باور خرافی ” زلزله قضا و قدر و عذاب الهی است” را از جمله دیگر محدودیت های تریج علم زلزله شناسی ذکر کرد.
این عضو هیات علمی پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله راهکارهای مرتفع سازی این چالش ها را بدین ترتیب عنوان کرد: اعتقاد کامل آموزش دهندگان به مباحثی که ارایه می دهند، متقاعد سازی اعضای خانواده و همکاران خود به این مباحث، جایگزین کردن مفهوم زندگی با زلزله به جای ترس از آن در آموزش ها، ارایه آموزش به زبان ساده و متناسب با فرهنگ جامعه، استفاده از شیوه های بصری در ارایه آموزش ها و صبوری در مقابل انتقادات بدون استدلال.
دکتر مهدوی فر در پایان سخنانش فرایند آموزش و ترویج علم را امری آهسته ذکر کرده و خاطرنشان کرد: شکیبایی در امر آموزش اصلی است اجتناب ناپذیر و نباید در این راه از دادن آموزش خسته شویم.
از راست: دکتر محمدرضا مهدوی فر، دکتر منصور وصالی، دکتر اکرم قدیمی، دکتر مهدی زارع در کارگاه ترویج علم