jeld

پژوهشنامه پاییز ۱۳۷۸

آزمایشهای ارتعاش اجباری در سدهای خاکی
محمدکاظم جعفری، محمد داودی

در سازه‌های مهم مانند سدهای خاکی بررسی این نکته اهمیت دارد که آیا سدها در عمل نیز مانند آنچه در طراحی فرض شده است رفتار می کنند؟ بهترین روش برای بررسی دقت مدلهای ریاضی و تئوریهای مربوط به آنها در پیشگویی رفتار لرزه ای سدها، استفاده از آزمایشهای با مقیاس کامل است. در آزمایشهای درجا، نگاشت ارتعاشات بدنه سد که به صورت طبیعی وجود دارند و یا به صورت مصنوعی ایجاد می گردند مطالعه می شوند و از نتایج آزمایشها برای ارزیابی و توسعه مدلهای ریاضی، بهبود بخشیدن به روشهای طراحی لرزه ای و برآورد نحوه کارکرد سدهای موجود در زمین‌لرزه‌های شدید استفاده می گردد. در این مقاله، به آزمایش ارتعاش اجباری در سدهای خاکی به دلیل مزایایی مانند استفاده از ژنراتورهای ارتعاشی با قابلیت اعمال نیروی قابل کنترل (از نظر موقعیت، جهت، بزرگی و تکرارپذیری بارگذاری)، وارد نمودن انرژی متمرکز بر تاج سد، نسبت بالای سیگنال به نوفه در داده‌های اندازه گیری شده، ثابت نگهداشتن فرکانس بارگذاری در حالت ارتعاش دائم سد (در مجموع دقت بیشتر محاسبه پارامترهای ارتعاشی بدنه سد) و استفاده بهینه از ثباتها اشاره می شود. بدین منظور، ابتدا تاریخچه انجام آزمایشهای ارتعاش اجباری در سدهای خاکی مرور و سپس به توضیج جایگاه این روش، مشخصات دستگاههای لرزاننده، نحوه انجام آزمایش و پردازش داده‌ها پرداخته خواهد شد. در ادامه چندین مورد از آزمایشهای ارتعاش اجباری در سدهای خاکی تشریح و در نهایت به نتایج حاصل از انجام آزمایشها اشاره می شود.

متن کامل