درشب ۲ ژانویه ۱۸۹۶ میلادی برابر با ۱۲ دی ۱۲۷۴ شمسی، پیش‌لرزه ویرانگری درشهرستان خلخال، سنگ‌آباد و تقریباً همه روستاهای مسیر علیای سنگورچای تا پیرزمان و هل‌آباد را به‌طور کامل ویران کرد. درسنگ‌آباد، ۳۰۰ تن جان خود را از دست دادند. دامنه آسیب‌ها عمدتاً به سوی شمال سنگ‌آباد گسترده بود. در اردبیل، چند خانه آسیب دید و در ساختمان حکومتی در دژ شهر، ترک‌هایی پدید آمد. این پیش‌لرزه تا تبریز، قزوین و لنکران حس شد و در استراسبورگ، خارکوف و نیکولایف ثبت شد.
دو شب پس از آن در ۴ ژانویه ۱۸۹۶، زلزله اصلی با بزرگا Ms=6.7 و مختصات رومرکزی ۳۷٫۸°N و ۴۸٫۴°E رخ داد. لرزه اصلی نه تنها روستاهایی که در اثر پیش‌لرزه آسیب دیده بودند، بلکه منطقه‌ای را نیز که در سوی جنوب جای دارد تا پیوستگاه سنگورچای با آرپاچایی به‌کلی ویران نمود. کیوی نیز به‌کلی ویران شد و۸۰۰ تن جان خود را از دست دادند. بسیاری روستاهای دیگر تا سکرآباد، لمبر، هل‌آباد، ایلخچی ویران شد و ۱۱۰۰ نفر از مردم جان خود را از دست دادند. به‌علاوه، شمار زیادی گاو و گوسفند نیز از میان رفت. سنگ‌ریزش‌ها و زمین‌لرزه‌ها بر میزان آسیب‌ها افزوده و در دشت‌ها زمین فروریزش کرد. لرزه به‌گونه‌ای گسترده حس شد و دوام طولانی‌مدت آن موردتوجه قرار گرفت. جنبش نیرومند زمین آسیب‌های اندکی را در اردبیل، لنکران و تبریز به بار آورد. لرزه اصلی در قزوین، تهران و امتداد کرانه جنوب باختری خزر حس شد و در استراسبورگ و نیکولایف ثبت شد. دنباله پس‌لرزه‌ها، که برخی از آن‌ها آسیب‌رسان بودند، به‌مدت نه ماه ادامه داشت. پس‌لرزه ۱۴ ژانویه بسیار شدید بود و موجب آسیب‌های افزونتر، شماری کشته و فروریزش زمین شد (امبرسیز و ملویل، ۱۹۸۲).
سایر زمین‌لرزه‌های مهم دنیا در این روز:
| تاریخ |
زمان |
Y |
X |
عمق |
Mw |
منطقه |
مرجع |
| ۱۸۹۶/۱/۴ |
|
۳۷٫۸۰ |
۴۸٫۴۰ |
|
۶٫۷ |
Khalkhal |
Amb |
| ۱۹۰۷/۱/۴ |
۵:۱۹:۱۱ |
۱٫۸۷۳ |
۹۴٫۲۰۹ |
۱۵ |
۷٫۸ |
off the west coast of northern Sumatra |
USGS |
| ۱۹۷۰/۱/۴ |
۱۷:۰۰:۴۱ |
۲۴٫۱۸۵ |
۱۰۲٫۵۴۳ |
۱۱٫۳ |
۷٫۱ |
Yunnan, China |
USGS |
زمین لرزه ۱۴ دی ۱۲۷۴ (۴ ژانویه ۱۸۹۶) خلخال- سنگ‌آباد
/در امروز در تاریخ زمین لرزه های ایران و جهان /توسط mehdi zareدرشب ۲ ژانویه ۱۸۹۶ میلادی برابر با ۱۲ دی ۱۲۷۴ شمسی، پیش‌لرزه ویرانگری درشهرستان خلخال، سنگ‌آباد و تقریباً همه روستاهای مسیر علیای سنگورچای تا پیرزمان و هل‌آباد را به‌طور کامل ویران کرد. درسنگ‌آباد، ۳۰۰ تن جان خود را از دست دادند. دامنه آسیب‌ها عمدتاً به سوی شمال سنگ‌آباد گسترده بود. در اردبیل، چند خانه آسیب دید و در ساختمان حکومتی در دژ شهر، ترک‌هایی پدید آمد. این پیش‌لرزه تا تبریز، قزوین و لنکران حس شد و در استراسبورگ، خارکوف و نیکولایف ثبت شد.
دو شب پس از آن در ۴ ژانویه ۱۸۹۶، زلزله اصلی با بزرگا Ms=6.7 و مختصات رومرکزی ۳۷٫۸°N و ۴۸٫۴°E رخ داد. لرزه اصلی نه تنها روستاهایی که در اثر پیش‌لرزه آسیب دیده بودند، بلکه منطقه‌ای را نیز که در سوی جنوب جای دارد تا پیوستگاه سنگورچای با آرپاچایی به‌کلی ویران نمود. کیوی نیز به‌کلی ویران شد و۸۰۰ تن جان خود را از دست دادند. بسیاری روستاهای دیگر تا سکرآباد، لمبر، هل‌آباد، ایلخچی ویران شد و ۱۱۰۰ نفر از مردم جان خود را از دست دادند. به‌علاوه، شمار زیادی گاو و گوسفند نیز از میان رفت. سنگ‌ریزش‌ها و زمین‌لرزه‌ها بر میزان آسیب‌ها افزوده و در دشت‌ها زمین فروریزش کرد. لرزه به‌گونه‌ای گسترده حس شد و دوام طولانی‌مدت آن موردتوجه قرار گرفت. جنبش نیرومند زمین آسیب‌های اندکی را در اردبیل، لنکران و تبریز به بار آورد. لرزه اصلی در قزوین، تهران و امتداد کرانه جنوب باختری خزر حس شد و در استراسبورگ و نیکولایف ثبت شد. دنباله پس‌لرزه‌ها، که برخی از آن‌ها آسیب‌رسان بودند، به‌مدت نه ماه ادامه داشت. پس‌لرزه ۱۴ ژانویه بسیار شدید بود و موجب آسیب‌های افزونتر، شماری کشته و فروریزش زمین شد (امبرسیز و ملویل، ۱۹۸۲).
سایر زمین‌لرزه‌های مهم دنیا در این روز: