زمین‌لرزه ۲ فروردین ۱۲۵۸ (۲۲ مارس ۱۸۷۹) بزقوش-گرمرود

در سپیده‌دم روز ۲ فروردین ۱۲۵۸ خورشیدی برابر با ۲۲ مارس ۱۸۷۹ میلادی، زمین‌لرزه‌ای با بزرگای Mw=6.7 که چند دقیقه پیش از آن پیش‌لرزه‌ای روی داده بود، بخش جنوب باختری منطقه اردبیل و ناحیه گرمرود را، که در سال ۱۸۴۴ نیز به همین سرنوشت دچار شده بود، درهم کوبید. در اثر این زمین‌لرزه، بین سقزچی و مونق در دامنه‌های جنوب خاوری کوه بزقوش و در امتداد گرمرود، همه روستاها به‌کلی ویران شدند و در بیشتر موارد هیچ‌کس جان بدر نبرد. در منطقه ترک، دیزج و ینگجه، سنگ‌ریزش‌ها و زمین‌لغزه‌ها بر میزان ویرانی افزودند و صدها تن را کشتند. در مجموع، بیش از بیست روستا به‌کلی ویران شد، پنجاه و چهار روستا به سختی آسیب دید، و دست کم ۲۰۰۰ تن از مردم و ۴۰۰۰ دام کشته شدند. در ترک، تاش مسجد خوجه کائوس ترکی، که در ۱۸۴۴ م ویران شده و دگرباره ساخته شده بود، آسیب دید و مناره‌های آن فرو افتاد. در میانه و اردبیل چندین خانه فروریخت و سبب مرگ چند تن گردید و در لنکران لرزه آسیب‌هایی رساند. این لرزه تا تهران، شوشه و آلکساندروپول حس شد و به‌دنبال آن رشته‌ای از پس‌لرزه‌های آسیب رسان آمد که به مدت دوهفته ادامه داشت و دنباله این رشته هشت ماه بعد پایان یافت. هیچگونه دگرریختی دارای خاستگاه زمین‌ساختی که بتوان به این زمین‌لرزه نسبت داد و یا سیماهایی در آبرفت که در اثر جنبش‌های جدید زمین‌شناختی در امتداد گرمرود پدید آمده باشد، یافت نشد. به گونه‌ای قطعی دانسته نیست که آیا یک برونزد و قطعه بسیار کوتاهی از یک گسله کواترنر که در شمال ساری قمیش یافت شده در پیوند با این زمین‌لرزه بوده و یا مربوط به رویداد قدیمی‌تری است.

bozghoush

سایر زمین‌لرزه‌های مهم دنیا در این روز:

تاریخ زمان Y X عمق Mw منطقه مرجع
۱۸۷۹/۳/۲۲ ۳۷٫۸۰ ۴۷٫۹۰ ۶٫۷ Bozghosh Amb
۱۹۰۳/۳/۲۲ ۱۴:۳۵:۰ ۳۵ ۶۰ ۰ ۶٫۲ Derakhsh Amb
۱۹۲۸/۳/۲۲ ۴:۱۷:۰۵ ۱۶٫۱۴۲ -۹۶٫۱۰۷ ۱۵ ۷٫۶ Oaxaca, Mexico USGS
۱۹۵۵/۳/۲۲ ۱۴:۰۵:۰۹ -۹٫۱۰۱ ۹۱٫۶۵۳ ۲۰ ۷ South Indian Ocean USGS
۱۹۷۷/۳/۲۲ ۱۱:۵۷:۳۰ ۲۷٫۵۷۹ ۵۶٫۴۶۵ ۳۹ ۶  – NEIC